حدود نیمی از آسیبهای وارده به رباط صلیبی قدامی، به همراه آسیب به دیگر ساختارهای زانو مانند غضروف مفصلی، مینیسک و دیگر رباطها ایجاد میشوند. آسیب به رباط صلیبی خلفی، مانند آسیب به دیگر رباطها شایع نیست. در حقیقت، آسیب به این رباط نامحسوستر بوده و تشخیص آن نسبت به آسیب دیگر رباطها، دشوارتر میباشد.
تخصصین ما در کلینیک آلفا با استفاده از معاینات دقیق پزشکی و در صورت نیاز آزمایش و تصویربرداری منشا درد زانو را پیدا میکنند زیرا گاهی درد زانو تنها بدلیل آسیب دیدگیهای زانو نیست و بصورت درد ارجاعی از نقاط دیگر بدن مانند کمر ظاهر میشود. در نهایت پس از بررسیهای بعمل آمده و استفاده از پروتکلهای جهانی درمانی، پزشکان ما با در نظر گرفتن شرایط بیمار از جمله سن و میزان فعالیتهای بدنی او بهترین شیوه درمانی با رویکرد پلکانی به بیمار تجویز میکنند و در ابتدا استفاده از درمانهای ساده و کم تهاجمی مانند ورزش، بریس و فیزیوتراپی را به بیماران پیشنهاد میدهند. در صورتی که بیمار به درمانهای ساده پاسخ نداد، استفاده از درمانهای تهاجمیتر مانند انواع تزریقها از جمله اوزون توصیه میشود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین رزرو وقت ملاقات لطفا با کلینیک تماس حاصل فرمایید. همچنین جهت مراجعه به متخصصین ما در کلینیک فوق تخصصی درد و ستون فقرات در روزهای سهشنبه از ساعت ۹ الی ۱۵ میتوانید با شمارههای ۷۷۱۶۱۶۵۱ تماس بگیرید.
فهرست مطالب
آناتومی زانو
مفصل زانو، محل اتصال دو استخوان ران و درشتنی میباشد. کشکک زانو نیز به منظور حفاظت از این مفصل، بر روی آن قرارگرفته است.
استخوانها به وسیلهی رباطها به یکدیگر متصل میشوند. در مفصل زانو، چهار رباط اصلی وجود دارند. این رباطها مانند طناب هایی محکم عمل کرده و با نگه داشتن استخوان ها در کنار یکدیگر، ثبات زانو را حفظ میکنند.
رباطهای طرفی. این رباطها در دو طرف زانو وجود دارند. رباط طرفی داخلی (MCL) در طرف داخل زانو و رباط طرفی خارجی (LCL) در سمت خارج زانو قرار دارند.
رباطهای صلیبی. این رباطها در داخل مفصل زانو قرار داشته و با گذشتن از روی یکدیگر، حالتی مانند حرف X به وجود میآورند، درحالیکه رباط صلیبی قدامی (ACL) در جلو و رباط صلیبی خلفی (PCL) در عقب زانو قرارگرفتهاند.
توصیف
رباطهای آسیبدیده، نوعی “پیچ خوردگی” محسوب شده و با مقیاس شدت، طبقهبندی میشوند.
پیچ خوردگی درجه اول. در این نوع پیچ خوردگی، رباط آسیب خفیفی دیده و بااینکه مقداری کشیده شده است، هنوز میتواند به خوبی ثبات مفصل زانو را حفظ کند.
پیچ خوردگی درجه دوم. در پیچ خوردگی درجه دو، رباط به حدی کشیده شده که شل شده باشد. این نوع پیچ خوردگی، معمولاً نوعی پارگی جزئی رباط تلقی میشود.
پیچ خوردگی درجه سوم. در اکثر موارد، این درجه از پیچ خوردگی، به معنی پارگی کامل رباط میباشد. در این حالت، رباط دو تکه شده و مفصل زانو ثبات خود را از دست میدهد.
آسیبهای رباط صلیبی زانو
آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)
حدود نیمی از آسیبهای وارده به رباط صلیبی قدامی، به همراه آسیب به دیگر ساختارهای زانو، مانند غضروف مفصلی، مینیسک و دیگر رباطها ایجاد میشوند.
آسیب رباط صلیبی خلفی (PCL)
آسیب رسیدن به رباط صلیبی خلفی، نیازمند نیروی زیادی میباشد. یکی از دلایل شایع ایجاد این عارضه، خوردن زانوی خم به داشبورد ماشین به هنگام تصادف و یا زمین خوردن فوتبالیستها بر روی زانوی خم، میباشد.
دلایل آسیب رباط صلیبی
دلایل آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)
رباط صلیبی قدامی، ممکن است به دلایل مختلفی آسیب ببیند:
- عوض کردن سریع جهت بدن
- توقف ناگهانی به هنگام دویدن یا راه رفتن
- کند کردن حرکت به هنگام دویدن
- پریدن و سپس فرود آمدن نادرست
- برخورد مستقیم و ضربه، مانند تکل در فوتبال
دلایل آسیب رباط صلیبی خلفی (PCL)
آسیب به رباط صلیبی خلفی ممکن است از راههای مختلفی ایجاد شود ولی معمولاً به نیروی زیادی نیاز دارد.
- ضربهی مستقیم به جلوی زانو (مانند خوردن زانوی خم به داشبورد خودرو به هنگام تصادف و یا افتادن بر روی زانوی خم به هنگام ورزش کردن)
- کشیده شدن بیش از حد رباط (مانند پیچ خوردن مفصل و یا جراحات اتساعی)
- اشتباه برداشتن یک قدم ساده
علائم آسیب رباط صلیبی
تعدادی از علائم پارگی رباط صلیبی به شرح زیر هستند:
علائم آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)
هنگامی که شما به رباط صلیبی قدامی خود آسیب میرسانید، ممکن است یک صدای “پاپ” مانند به گوش رسیده و حس کنید که زانو زیر شما را خالی کرده است. از دیگر علائم پارگی رباط صلیبی زانو ، میتوان موارد زیر را نام برد:
- درد به همراه التهاب. در عرض ۲۴ ساعت، زانوی شما ورم خواهد کرد.
- از دست دادن محدودهی حرکتی کامل
- حساس بودن مفصل نسبت به لمس شدن
- ناراحتی به هنگام راه رفتن
علائم آسیب رباط صلیبی خلفی (PCL)
علائم شایع آسیب به رباط صلیبی خلفی عبارتاند از:
- درد و ورم که بهسرعت پس از ایجاد آسیب، ظاهر شده و ممتد میباشند.
- ورم که ممکن است زانو را خشک و بیتحرک کرده و باعث لنگی شود.
- راه رفتن با دشواری
- زانو بیثبات شده و مانند این است که هرلحظه ممکن است “از هم بپاشد”
آزمایشات تشخیصی پزشک
آزمایشات فیزیکی و تاریخچه بیمار
در اولین مراجعه به پزشک، او در مورد علائم و سوابق پزشکی برای پی بردن به علت پارگی رباط صلیبی زانو با شما گفتگو خواهد کرد. در طول معاینهی فیزیکی، پزشک تمامی ساختارهای زانو را بررسی کرده و آن ها را با زانوی دیگر مقایسه میکند.
آزمایشات تصویربرداری
از دیگر آزمایشاتی که میتوانند به پزشک شما برای تائید تشخیص خود کمک کنند، موارد زیر به چشم میخورند:
عکس برداری با اشعه ی ایکس. اگرچه با این روش میتوان جراحات رباطهای صلیبی قدامی و خلفی را مشاهده کرد، میتوان فهمید که آیا این عارضه با آسیب به استخوان هم همراه بوده یا خیر.
اسکن MRI. با استفاده از این روش، میتوان تصاویر بهتری از بافت های نرم، مانند رباط صلیبی قدامی، به دست آورد.
درمان آسیبهای رباط صلیبی
تعدادی از روش های درمان پارگی رباط صلیبی در ادامه آورده شده است:
RICE
پس از ایجاد آسیب، روش RICE(فشار ملایم، یخ، بالا بردن اندام و استراحت) میتوان به فرایند بهبودی شما کمک کند.
پرهیز
تا ۷۲ ساعت پس از آسیب، از گرما، نوشیدنی های الکی، دویدن و ماساژ دوری کنید.
بریس
پزشک شما ممکن است برای حفاظت زانوی شما در برابر بیثباتی، استفاده از بریس را تجویز کند. به منظور مراقبت هر چه بیشتر نیز، ممکن است برای شما عصا زیر بغل تجویز کنند تا فشار وارده بر زانو کمتر شود.
دارودرمانی
مسکنها ضدالتهاب
این داروها که همچنین به نام داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) شناخته میشوند، میتوانند درد را تسکین داده و از میزان التهاب و ورم نیز بکاهند.
مسکن های ضد التهاب موضعی
برندها و انواع مختلفی از دارو های مسکن ضد التهاب موضعی وجود دارند. میتوانید این داروها را بدون داشتن نسخه تهیه کنید، مانند ایبوپروفن.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
در این روش، خون فرد را سانتریفیوژ کرده و میزان پلاکت در آن را به هشت برابر میزان طبیعی میرسانند. سپس این نمونهی غنیسازی شده را به محل آسیب تزریق میکنند. در این روش میتوان از فراصوت به منظور پیدا کردن محل دقیق آسیب، و تزریق به همان محل به منظور بالا بردن کارایی، استفاده کرد.
ماساژ درمانی
تکنیک های ماساژ درمانی میتوانند درد و ورم را کاهش داده، گردش خون و تحرکپذیری زانو را افزایش دهند.
طب سوزنی
طب سوزنی عبارت است از وارد کردن سوزنهای نازک به اندازهی مو، به درون نقاط خاصی از زانو. این سوزن به عنوان مجرایی برای جریان یافتن انرژی بیوالکتریک بدن یا “چی” عمل کرده و همچنین میتوان هرگونه مانعی در بدن از جنس “چی”، خون و یا دیگر مایعات را بشکند.
الکترودرمانی
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)
این روش قادر است با استفاده از فرکانسهای بالا یا پایین، اعصاب را تحریک کرده و درد را تسکین دهد. این روش بیشتر بر روی دستگاه عصبی مرکزی متمرکز بوده و بنابراین کمتر با محل آسیب در ارتباط است.
فراصوت درمانی
در این روش امواج فراصوت به محل آسیب فرستاده میشوند. این امواج انرژی را جذب کرده و باعث تسکین درد، کاهش گرفتگی و تقویت جریان خون میگردند.
موج درمانی (شاک ویو تراپی) خارجی (ESWT)
به کار گیری این روش بر روی تونلهای استخوانی، به طور قابل توجهی فرایند بهبود استخوان-تاندون را تسریع کرده و همچنین گشاد شدن تونل درشت نی پس بازسازی کوتاهمدت رباط صلیبی قدامی را کاهش میدهد.
آبدرمانی
در روش آب درمانی، یک فیزیوتراپیست میتوان بیماران خود را در طی یک دوره کامل بازیابی، همراهی کند. او از تمرینات ملایم شروع کرده و با تقویت شدن مفاصل، کار را دشوارتر میکند. یک استخر آب درمانی، برای تمرینات تقویتی، دارای پمپ های آب تنظیم شونده بوده که میتوان به مرور زمان فشار آن ها را افزایش داده و تمرینات را سختتر کرد. این کار تعادل بیمار را در طول دورهی بازیابی تقویت کرده و محدودهی حرکتی و قدرت بدنی او را افزایش میدهد.
اوزون درمانی
اوزون درمانی میتواند باعث تعمیر و محکم سازی ساختارهای آسیبدیده، بافتهای پیوندی با پارگیهای جزئی و رباطها گردد. اوزون درمانی همچنین، چرخهی درد و التهاب را متوقف میکند. این کار باعث تقویت جریان خون، افزایش مواد غذایی در محل و رسیدن آب به بافتهای آسیبدیده میگردد. این کار همچنین باعث ایجاد یک محیط درمانی در درون مفصل شده و منجر به کاهش درد و افزایش محدودهی حرکتی میگردد.
تمرینات
به منظور تقویت عضلههای چهارسر ران و همسترینگ، در صورت عدم ایجاد درد و ناراحتی، تمرینات محدودهی حرکتی باید انجام شوند.
به صورت نشسته زانوی خود را باز کنید (تمرین عضلهی چهارسر ران)
در حالت خوابیده، زانوها را ثابت نگه داشته و سپس بنشینید (تمرین عضلهی همسترینگ)
تمرینات دامنه حرکتی زانو و لگن (پاشنهی پای خود را روی زمین بکشید)
تمرین دامنه حرکتی. به صورت تاق باز خوابیده و با ثابت نگه داشتن لگن، زانوها را خم کنید.
تمرین دامنه حرکتی. دمر خوابیده و در حالی که پای خود را مستقیم نگه داشته اید، آن را به عقب خم کنید.
تمرین مقاومتی برای زانو. دوچرخه ثابت
درمان با عمل جراحی
در صورتی که فرد به چندین جراحت دچار باشد، ممکن است پزشک عمل جراحی را پیشنهاد دهد. برای مثال اگر فردی دچار دررفتگی زانو و پارگی همزمان چندین رباط از جمله رباط صلیبی خلفی شود، تقریباً در همهی موارد، عمل جراحی ضروری است.
بیشتر پارگیهای رباط صلیبی قدامی (ACL) را نمیتوان بخیه زد. به منظور درمان اینگونه پارگیها و بازگرداندن ثبات به زانو، رباط باید از نو ساخته شود.
برای درمان کشیدگی و پارگی رباط صلیبی زانو روش های دیگری مانند تزریق پی آر پی، ورزش و … نیز وجود دارد.