سندروم تونل کارپال می تواند باعث ایجاد علائم ناراحتی در دست و بروز درد بخصوص درد مچ دست شود. در این حالت علائم بیماری در نتیجه وارد شدن فشار به یک عصب در مچ دست ایجاد می شود. روش های درمانی موجود برای درمان سندرم تونل کارپال معمولاً موثر بوده و نتایج رضایت بخش به همراه دارند.

سندروم تونل تارسال نیز اختلال دیگری است که ناشی از آسیب به عصب تیبیال و یا شاخه‌های آن است که معمولاً به دلیل فشردگی اعصاب زمان عبور از تونل تارسال (نوروپاتی فشاری) ایجاد می‌شود.تونل تارسال یک گذرگاه باریک مجاور به استخوان و بافت نرم در داخل مچ پا است.

تونل کارپال چیست؟

در محل مچ دست هشت استخوان کوچک به نام استخوان های کارپال وجود دارند. یک رباط (که به آن رتیناکولوم هم می گویند) در قسمت جلوی مچ دست قرار دارد. بین این رباط و استخوان های کارپال فضایی به نام تونل کارپال وجود دارد. تاندون هایی که عضلات ساعد را به انگشتان متصل می کنند، از تونل کارپال رد می شوند. علاوه بر این عصب اصلی دست (عصب میانی) قبل از تقسیم شدن به اعصاب زیر مجموعه در کف دست، از این تونل عبور می کند.

عصب میانی می تواند احساس را برای انگشتان شست، اشاره و انگشتان میانی ایجاد کند و به این ترتیب کنترل آنها را بر عهده دارد. علاوه بر این، عصب میانی حرکت عضلات کوچک در پایه انگشت شست را تحت کنترل خود دارد.درمان سندرم تونل کارپال بوسیله دستگاه ASA انجام میشود.

سندروم تونل کارپال چیست؟

این سندروم مربوط به مجموعه ای از علائم است که در نتیجه وارد شدن فشار به عصب میانی در تونل کارپال ایجاد می شود. با بالا رفتن سن، سندروم تونل کارپ را بیشتر می توان در افراد زیر مشاهده کرد:

•    افراد در دهه ۵۰ سالگی، که بطور خاص زنان را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
•    افراد در دهه ۷۰ سالگی که زنان و مردان را بطور مشابه تحت تاثیر خود قرار می دهد.

سندروم تونل کارپال بیشتر در افرادی مشاهده می شود که چاق هستند و اغلب ریشه فامیلی دارد. این سندروم بیشتر در بین زنان باردار شیوع دارد.

علائم و نشانه ها

علائم سندرم تونل کارپال به شرح زیر هستند:

•    احساس مورمور و سوزن سوزن در این حالت احساس سوزش یا سوختگی در تمام یا بخشی از نواحی سایه زده شده در تصویر فوق احساس می شود. این علائم احتمالاً اولین نشانه های ابتلا به بیماری هستند. علاوه بر این معمولاً انگشتان اشاره و میانی بیش از بقیه انگشتان دست تحت تاثیر این سندروم قرار می گیرند.
•    درد احساس درد ممکن است در انگشتان ذکر شده فوق ایجاد شود. این درد ممکن است به ناحیه ساعد و حتی شانه نیز کشیده شود.
•    بی حسی احساس بی حسی ممکن است در انگشتان ذکر شده فوق یا در بخشی از ناحیه کف دست با تشدید بیماری ایجاد شود.
•    خشک شدن پوست ممکن است در انگشتان ذکر شده فوق مشاهده شود.
•    ضعف احساس ضعف در بعضی عضلات انگشتان در موارد تشدید بیماری احساس می شود. این احساس می تواند به تدریج افزایش پیدا کرده و باعث شود عضلات پایه انگشت شست نیز دچار مشکل شوند.

این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و می تواند به صورت ملایم تا شدید در افراد بیمار مشاهده شود. همچنین در این حالت ممکن است یک دست یا هر دو دست تحت تاثیر بیماری قرار گیرد. در ابتدا علائم بیماری به صورت موقت و گهگاه ایجاد شده و معمولاً پس از استفاده دست احساس می شوند. علاوه بر این، معمولاً این علائم در زمان شب و هنگام بیدار شدن از خواب تشدید می شوند. علائم این بیماری می تواند با چند لحظه بلند کردن دست یا آویزان کردن آن کاهش پیدا کند. تکان دادن مچ نیز می تواند باعث کاهش علائم بیماری شود. به هر حال در صورتی که شرایط بیماری تشدید شود، علائم بیمار ممکن است بطور مداوم و ماندگار وجود داشته باشد.

علت ها و دلایل

دلایل اصلی ابتلا به سندرم تونل کارپ به شرح زیر هستند:

•    در اکثر موارد دلیل اصلی ایجاد سندروم تونل کارپال مشخص نیست. در حقیقت در اکثر مواقع تغییرات ناچیز در تاندون ها یا سایر ساختارهای موجود در تونل کارپال باعث ایجاد مشکل می شود. این شرایط می تواند باعث افزایش فشار وارد شده به این تونل شود. به این ترتیب افزایش فشار می تواند بر عملکرد رگ های خونی تاثیر گذاشته و مقدار خون رسانی به عصب میانی را کاهش دهد. در نتیجه، عملکرد عصب میانی تحت تاثیر این شرایط قرار گرفته و علائم بیماری ایجاد می شود.

•    مسائل ژنتیک می تواند نقش مهم در این رابطه داشته باشند. به نظر می رسد فاکتورهای ژنتیک (ارثی) نقش با اهمیت در این رابطه داشته باشند. در حدود ۱ نفر از هر ۴ نفر مبتلا به سندروم تونل کارپال دارای یک عضو نزدیک در خانواده هستند (پدر، مادر، برادر، خواهر) که به مشکل مشابه دچار شده است.

•    شرایط استخوانی یا آرتروز مچ دست مثل آرتروز روماتوئید یا شکستگی استخوان مچ دست نیز می تواند باعث ابتلای فرد به سندروم تونل کارپال شود.

•    سایر شرایط نیز می تواند بر ابتلا به سندروم تونل کارپال تاثیر گذار باشد. برای مثال، بارداری، چاقی، کم کاری تیروئید، دیابت، یائسگی، سایر بیماری های نادر، و عوارض جانبی برخی داروها می تواند بر ابتلا به این بیماری تاثیر داشته باشد. بعضی از این شرایط می تواند باعث جمع شدن آب زیر پوست شده و بر وضعیت مچ تاثیر گذارد. در نهایت این شرایط می تواند باعث ابتلای فرد به سندروم تونل کارپال شود.

•    دلایل نادر شامل تشکیل کیست، تومور، و ورم نیز می تواند بر عملکرد تاندون ها یا رگ های خونی که از تونل کارپال عبور می کنند، تاثیر داشته باشند.

تشخیص

اغلب علائم سندروم تونل کارپال به میزانی مشهود هستند که نیازی به تایید ابتلا به بیماری با انجام آزمایش وجود ندارد. اگر تشخیص انجام شده در این حوزه مشخص نباشد، ممکن است از یک آزمایش برای بررسی سرعت هدایت عصبی از طریق تونل کارپال جهت تشخیص آسیب وارد شده استفاده شود (آزمایش هدایت عصبی). سرعت پایین هدایت عصبی از طریق عصب میانی معمولاً می تواند تشخیص اولیه انجام شده درباره ابتلای فرد به سندروم تونل کارپال را تایید کند. علاوه بر این بعضی افراد ممکن است جهت بررسی دقیق تر وضعیت مچ دست، برای تصویر برداری امواج مافوق صوت و اسکن ام آر آی (MRI) به مراکز درمانی معرفی شوند.

راه ها و روش های درمان

درمان بدون جراحی

سندروم تونل کارپال باید در اسرع وقت پس از شروع علائم بیماری درمان شود. بعضی افراد که علائم بیماری آنها در سطح خفیف یا متوسط باشد، ممکن است با کمی استراحت دادن بیشتر به دست ها و اجتناب از انجام فعالیت هایی که علائم بیماری را تشدید می کنند، ناراحتی ناشی از بیماری را کاهش دهند و با استفاده از بسته های یخ ورم احتمالی ایجاد شده در محل مچ دست را از بین ببرند.

اگر استفاده از این تکنیک ها نتوانست با گذشت چند هفته باعث کاهش علائم بیماری و بر طرف شدن آنها شود، لازم است از روش های درمانی دیگر همچون اسپیلینت مچ دست، دارو و عمل جراحی استفاده شود. استفاده از اسپیلینت و سایر روش های محافظه کارانه احتمالاً زمانی اثر بخشی بیشتر دارند که علائم بیماری خفیف تا متوسط بوده و برای مدت کوتاه تر از ۱۰ ماه ایجاد شده باشند.

دارو

داروهای ضد التهاب غیر استروئید همچون ایبو پروفن (آدویل، مورتین IB، و سایر داروهای مانند آن) می توانند به کاهش درد ناشی از سندروم تونل کارپال در کوتاه مدت کمک موثر نمایند.

اسپیلینت مچ دست

از اسپیلینت مچ دست برای حفاظت از مچ و حفظ موقعیت طبیعی آن استفاده می شود. در هنگام استفاده از اسپیلینت نباید فشار مستقیم بر روی تونل کارپال وجود داشته باشد. استفاده از اسپیلینت می تواند از خم شدن مچ دست که باعث وارد شدن فشار به عصب میانی شده و علائم بیماری را تشدید می نماید، جلوگیری کند. با استفاده از اسپیلینت شما باید بهبود مشخص در وضعیت علائم بیماری خود را در طول چهار هفته مشاهده نمایید.

فیزیوتراپی

روش های فیزیوتراپی شامل استفاده از امواج مافوق صوت، حرکت های کششی، و حرکت های بهبود دامنه حرکت است. در بعضی از کلینیک ها، این روش ها ممکن است توسط متخصص کار درمانی برای بیمار تجویز شده و مورد استفاده قرار گیرد.

درمان های فیزیوتراپی موجود برای سندروم تونل کارپال برای تسریع فرآیند بهبود، اطمینان از دستیابی به نتایج بهینه، و کاهش احتمال عود مجدد بیماری لازم و ضروری هستند. این روش های درمانی شامل موارد زیر می باشند:
•    ماساژ بافت نرم
•    الکترو درمانی
•    حرکت دادن مفصل
•    درای نیدلینگ
•    گرما یا سرما درمانی
•    تمرین های حرکتی به منظور بهبود انعطاف پذیری و قدرت عضلات
•    آموزش و ارائه توصیه های لازم برای اصلاح فعالیت ها

داروهای کورتیکو استروئید

پزشک ممکن است از تزریق داروهای کورتیکو استروئید مثل کورتیزون در تونل کارپال برای کاهش درد استفاده کند. داروهای کورتیکو استروئید می توانند باعث کاهش التهاب و ورم مفاصل شده و در نتیجه فشار وارد شده به عصب میانی دست را کم کنند. مصرف داروهای خوراکی کورتیکو استروئید به میزان تزریق این داروها در درمان سندروم تونل کارپال اثربخش نیست.

عمل جراحی

در یک عمل جراحی محدود می توان رباط جلوی مچ دست را بریده و فشار وارد شده بر تونل کارپال را با ایجاد فضای بیشتر برای عصب کاهش داد. انجام این کار معمولاً باعث درمان بیماری می شود. این عمل جراحی تحت بی حسی موضعی انجام می شود. به هر حال برای این درمان دو نوع اصلی عمل جراحی باز و بسته را می توان مورد استفاده قرار داد. به این ترتیب جراح احتمالاً با شما درباره تکنیک مناسب برای عمل جراحی مچ دست صحبت خواهد کرد.

پس از گذشت چند هفته از انجام عمل جراحی سندروم تونل کارپال شما می توانید فعالیت عادی دست خود را مجدداً آغاز کنید. به هر حال پس از عمل یک جای زخم کوچک در جلوی مچ دست شما باقی خواهد ماند. همچنین احتمال مشاهده عوارض محدود پس از عمل جراحی مچ دست را همواره باید مورد توجه قرار داد. برای مثال، پس از عمل جراحی خطر ناچیز در ارتباط با عفونت و وارد شدن آسیب به عصب یا رگ های خونی وجود دارد