شانه یخ زده (شانه منجمد یا فروزن شولدر): علائم، علت و درمان آن

شانه منجمد که همچنین کپسولیت چسبنده نام دارد بیماری است که مشخصات آن درد گردن و خشکی شانه است. علائم این بیماری عموما به صورت تدریجی آشکار می گردند، با گذشت زمان تشدید پیدا می کنند و باعث خشکی شانه می شود و معمولا در عرض یک یا دو سال بهبود می یابند. در صورتی که شما در دوره بهبودی بیماری یا روش درمانیی مثل سکته یا ماستکتومی هستند که بر حرکت دست شما اثر می گذارد، احتمال ابتلای شما بیماری شانه منجمد افزایش پیدا می کند. درمان خشکی شانه شامل انجام حرکات کششی, فیزیوتراپی و گاهی اوقات تزریق کورتیکواستروئیدها و داروهای بی حس کننده به کپسول مفصل است. در موارد بسیار کمی نیز برای شل کردن کپسول مفصل و رفع خشکی شانه به منظور حرکت آزادانه تر آن به جراحی نیاز است.

عوامل موثر در ابتلا به شانه‌ی یخزده عبارتند از:

• سن : سن بیش از ۴۰ سال
• جنسیت : ۷۰ درصد افراد مبتلا به شانه‌ی یخزده خانم‌ها هستند.
• جراحت تازه : جراحی یا شکستگی دست می‌تواند منجر به عدم تحرک در طول روند بهبودی شود، و این امر سبب می‌شود تا کپسول شانه خشک شود.
• دیابت : ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به دیابت دچار شانه‌ی یخزده می‌شوند، و علائم شاید بسیار شدید باشند. دلایل نامشخص‌اند.

دیگر بیماری‌هایی که می‌توانند خطر ابتلا به شانه‌ی یخزده را افزایش دهند عبارتند از:

• سکته
• هایپرتیروئیدیسم یا تیروئید پرکار
• هایپوتیروئیدیسم یا تیروئید کم کار
• بیماری‌های قلبی و رگی
• بیماری پارکینسون

از جمله درمان هایی که میتوان برای شانه یخ زده به کار برد: ازون درمانی، فیزیوتراپی و جراحی می ب

چه چیزی سبب شانه‌ی یخزده می‌شود؟

اگر عدم تعادل هورمونی، دیابت، یا سیستم ایمنی ضعیف دارید، ممکن است مستعد ابتلا به ورم مفاصل باشید. عدم تحرک درمدت زمان طولانی بعد از جراحت، بیماری یا جراحی هم شما را مستعد ابتلا به ورم و چسبندگی مفصل می‌کند که هم ردیف بافت خشک شده قرار می‌گیرند. در موارد وخیم، ممکن است بافت زخم شود. این حالت میزان تحرک شما را به شدت محدود می‌کند. معمولا ۲ تا ۹ ماه طول می‌کشد تا بیماری پیشرفت کند.

علائم و نشانه های شانه یخ زده

شانه‌ی یخزده نام رایج بیماری کپسولیت چسبنده است که نوعی بیماری شانه است که میزان تحرک شما را محدود می‌کند. زمانیکه بافت‌های درون مفصل شانه‌تان ضخیم‌تر و کشیده ‌تر می‌شوند، با گذشت زمان بافت را زخم می‌کنند. در نتیجه، مفصل شانه‌تان فضای کافی برای درست چرخیدن ندارد. علائم شایع شامل تورم، درد و خشکی است.اگر بین ۴۰ تا ۶۰ سال هستید، احتمال ابتلا به بیماری را دارید. زمانی متوجه شانه‌ی یخزده  می‌شوید که شروع به درد گرفتن می‌کند. سپس درد شما را مجبور می‌کند که حرکاتتان را محدود کنید. تکان دادن کمتر و کمتر شانه، خشکی آن را افزایش می‌دهد. خیلی نمی‌گذرد که متوجه می‌شوید نمی‌توانید شانه‌تان را مثل قبل حرکت دهید. برداشتن چیزی از طبقه‌ی بالا اگر برایتان غیرممکن نشود، سخت می‌شود. وقتی شدید ‌شود نمی‌توانید کارهای روزمره‌تان را نظیر لباس پوشیدن که به حرکت شانه نیاز دارد انجام دهید.

تشخیص

در طول معاینه، پزشک از شما می خواهید تا فعالیت های مشخصی را انجام دهید تا محل و میزان خشک شدن شانه و درد شانه را مشخص کند و دامنه حرکتی و میزان خشکی شانه را ارزیابی کند. این فعالیت ها شامل موارد زیر می باشند:

• بالا بردن دست ها: هر دو دست خود را به صورت مستقیم بالا بیاورید.
• شانه مخالف: برای لمس شانه مخالف، دست خود را به طرف سینه بکشید.
• خارش پشت: پشت دست خود را در قسمت کوچکی از پشت خود قرار دهید، به سمت بالا بروید تا پشت تیغه مخالف شانه را لمس کنید.

پزشک شما همچنین از شما می خواهد تا عضلات خود را منقبض کنید و در عین حال دست شما را برای شما حرکت می دهد تا میزان گرفتگی مفصل شانه و دامنه حرکتی آن را بررسی کند. این آزمایش به تشخیص بین بیماری شانه منجمد و آسیب روتاتور کاف کمک می کند. این بیماری را عموما می توان با علائم و نشانه های آن تشخیص داد. اما پزشک ممکن است آزمایشات تصویر برداری مثل تصویر برداری با اشعه ایکس یا ام آر ای را برای حذف مشکلات ساختاری دیگر توصیه کند.

شانه‌ی یخزده چگونه درمان می‌شود؟

می‌توانید شانه‌ی یخزده را درمان نکنید، ولی درد و خشکی می‌تواند تا سه سال باقی بماند.

درمان خانگی

یک کیسه‌ی یخ را به مدت ۱۵ دقیقه چندین بار در طی روز روی شانه‌تان قراردهید، این کار می‌تواند به کاهش درد کمک کند. اگر با یک فیزیوتراپ کار می‌کنید، می‌توانید ورزش‌ها را در خانه انجام دهید. فیزیوتراپتان بر اساس ورزش‌هایی که باید انجام دهید دستوراتی برایتان صادر می‌کند، نظیر اینکه چند وقت به چند وقت ورزش‌ها را انجام دهید و چه زمانی سخت‌تر تلاش کنید. بیشتر افراد مبتلا به شانه‌ی یخزده می‌توانند بیماریشان را بدون جراحی درمان کنند.

دارو‌ها

هدف از درمان شانه یخ زده ، بهبود درد و خشکی و همچنین حفظ دامنه حرکتی شانه در وضعیت مطلوب در حین انتظار برای بهبود بیماری است. برای کمک به تسکین و جلوگیری از علائم یک یا چند مورد از روش های درمانی زیر توصیه می شود:

• داروهای مسکن: پاراستامول در ابتدا برای کنترل درد شانه توصیه می شود. کدئین داروی مسکن قوی تری است که به عنوان جایگزین یا در کنار پاراستامول مورد استفاده قرار می گیرد. یبوست از عوارض جانبی شایع مصرف کدئین است. می توانید داروهای مسکن معمولی را در کنار روش های درمانی دیگر برای رفع درد و خشکی شانه مورد استفاده قرار دهید.
• داروهای مسکن ضد التهابی:از نمونه های داروهای ضد التهابی می توان به ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد. این داروها به تسکین درد شانه و کاهش التهاب شانه شما کمک می کنند. این داروها انواع مختلفی دارند. از این رو، اگر یک دارو در شانه یخ زده  تاثیرگذار نبود، داروی دیگر نتیجه بخش خواهد بود.این داروها گاهی اوقات عوارض جانبی ای را با خود به همراه خواهند داشت. داروهای ضدالتهابی همچنین می‌توانند بعنوان داروی گردن درد استفاده شوند. همیشه راهنمای دارو که داخل جعبه آن قرار دارد را مطالعه کنید، تا از عوارض جانبی آن اطلاع پیدا کنید.
• تزریق داروهای کورتیکواستروئید: تزریق این دارو ها به مفصل شانه به کاهش درد شانه و بهبود شانه یخ زده  کمک می کند. همچنین تزریق آب استرلیزه به کپسول مفصل به کشیدگی بافت، حرکت آسان تر مفصل و رفع گرفتگی مفصل شانه توسط آن کمک می کند.

اوزون درمانی

شواهد پزشکی نشان داده‌اند که روش اوزون درمانی تا ۹۹% در درمان شانه‌ی یخزده موفق بوده است. بیماران تایید کرده‌اند که در طی سه هفته درمان، خشکی و دردشان به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و در خیلی از موارد کاملا از بین رفته است. مهم‌ترین مزیت این روش این است که برای طیف وسیعی از مشکلات شانه همانند پارگی‌ها و آسیب به عضلات و رباط‌ها به خوبی جواب می‌دهد. اوزون درمانی یک روش تازه کشف شده از داروهای احیا کننده است که به طور طبیعی به عنوان داروهای ضد التهابی قوی عمل می‌کنند و مجموعه‌ای از واکنش‌های احیاکننده‌ روی سطح سلولی را هدف قرار می‌دهد، که در نتیجه ریشه‌ی سلول‌ها را فعال می‌کند و بافت‌های آسیب دیده را ترمیم می‌کند. بیشتر بیماران بعد از همان یک جلسه خبر از بهبود شانه‌شان می‌دهند.ولی معمولا بعد از ۳ جلسه نشانه‌های بهبودی را خواهید دید.

درمان با لیزر

درمان با لیزر در طول چند هفته باعث کاهش التهاب مزمن داخل مفصل می شود و باعث می شود که فرد به تدریج دامنه حرکت و فعالیت نرمال خود را بار دیگر بدست بیاورد و شانه یخ زده  ناشی از بیماری از بین برود. بیمارانی که پیش از این به آنها گفته شده بود دوره بهبودی آنها تا چندین سال طول می کشد، اکنون می توانند با لیزردرمانی نسب به زمانی که روش درمانی مورد استفاده قرار نمی گیرند، خیلی سریع تر فرد را به زندگی و فعالیت های رومزه بازگردانند. وقتی مرحله اولیه مراقبت پایان پذیرفت، روش های لیزر درمانی در کنار یک برنامه حرکات ورزشی کششی مخصوص برای بیمار ارائه می شود تا خشکی شانه کاهش یابد و فعالیت مناسب شانه بازیابی پیدا کند.

کایروپراکتیک

مانیپولاسیون یا درمان  با دستکاری شانه یکی از روش های کایروپراکتیک می باشد. در این روش، به بیماری بیهوشی عمومی تزریق می شود تا هشیار نباشد و دردی را احساس نکند. سپس پزشک مفصل شانه را در جهات مختلف حرکت می دهد تا به شل کردن خشکی شانه کمک کند. بسته به میزان نیروی مورد استفاده برای رفع گرفتگی مفصل شانه، این روش درمانی ممکن است باعث شکستگی استخوان شود.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی رایج‌ترین نوع درمان شانه‌ی یخزده است. هدف کشیدن مفصل شانه‌‌‌تان و باز گرداندن تحرک از بین رفته است. می‌تواند از چند هفته تا نه ماه طول بکشد تا نتیجه بگیرید. دادن برنامه‌ی ورزشی در خانه با انجام حرکات ورزشی بسیار آرام ضروری است. اگر بعد از شش ماه ورزش سخت روزانه نتیجه نگرفتید، با پزشکتان درباره‌ی گزینه‌ها‌ی دیگر صحبت کنید.

تحریک عصبی الکتریکی ماورا پوستی(TENS)

این روش با بی‌حس کردن انتهای عصب در ستون فقرات، درد را کنترل می‌کند. دستگاه TENS برق ضعیفی به الکترودها یا پدهای الکتریکی که روی پوست در ناحیه‌ی شانه‌ی ضرب دیده قرار گرفته‌اند، می‌فرستد.

جراحی

در صورتی که روش های درمانی دیگر جواب ندادند، عمل شانه که توسط جراح شانه انجام میگیرد به منظور برداشتن بافت جای زخم و چسبندگی شانه از داخل مفصل شانه مناسب شما است. پزشک معمولا این جراحی را با ابزارهای لوله ای شکل چراغ دار که از طریق برش های کوچک داخل مفصل قرار داده می شوند، انجام می دهد. علت درد شانه به طور کلی شناخته شده نمی باشد، اما عارضه خشکی شانه در صورت اقدام به موقع با روش های بدون جراحی قابل درمان می باشد. بیماری شانه منجمد می تواند علت درد شانه چپ و یا درد شانه راست و یا در هر دو شانه همزمان باشد اگرچه در اکثر مواقع این درد یکطرفه می باشد. درد و گرفتگی مفصل شانه می تواند بصورت درد بازو در قسمت بالا و یا درد کتف نیز بروز پیدا کند.

ورزش ها

با انجام حرکات ورزشی زیر میتوانید درد ناشی از شانه یخ زده را کاهش دهید:

خم کردن در حالت دراز کش

در این ورزش از دست سالم بیمار برای کمک استفاده می‌شود.

• روی یک سطح صاف نظیر میز فیزیوتراپی دراز بکشید.پاها صاف باشند تا بدن در یک خط باشد.
• دست‌ها را در کنار بدن شل کنید.
• دست‌ آسیب‌دیده را با کمک دست سالمتان به صورت عمود بلند کنید و دوباره زمین بگذارید. دست سالم آرنج دست آسیب دیده را نگه می‌دارد تا آن را به بالای سر هدایت کند.

آنقدر انجام دهید تا کشش را احساس کنید.

کشش ایستاده

در این ورزش از میله سبک یا عصا استفاده می‌شود.

• بایستید و میله یا عصا را به صورت افقی پشت بدنتان نگه دارید. دست ها در امتداد شانه باز باشد. دست‌ها را طوری قرار دهید که روی انگشتانتان به سمت زمین باشد.
• دستهایتان را به سمت بالا بیاورید تا زمانیکه کشش را احساس کنید.

هر ورزش را ۱۰ بار تکرار کنید. در هر تکرار حداکثر ۱ تا ۵ ثانیه صبر کنید. پزشکتان معمولا توصیه می‌کند که ورزش‌های فیزیوتراپی را چند بار در روز انجام دهید. افراد مبتلا به شانه‌ی یخزده‌ی شدید هم از درمان‌های دیگری سود می‌برند، مانند تحریک الکتریکی یا گرم نگاه داشتن ناحیه‌ی آسیب دیده. ممکن است پزشک یا فیزیوتراپ برای فعالیت‌های روزانه‌تان جایگزین‌‌هایی پیشنهاد دهد که شاید سوزش بافت را کم کند و آرامش پیدا کنید.

کشش ضربدری

شاید افرادی که به شانه‌ یخزده‌ی شدید مبتلا هستند نتوانند کشش‌ ضربدری را انجام دهند.

• بنشینید یا بایستید. هر دو دست را کنار بدن شل کنید.
• دست آسیب دیده را به سمت سینه بیاورید. دست سالم بانگهداشتن آرنج دست آسیب‌ دیده به انجام این حرکت کمک می‌کند.
• کشش را ۱۵ تا ۲۰ ثانیه ادامه دهید.

چرخش بیرونی از چهارچوب در

• نزدیک وسط چهارچوب در بایستید، صورتتان به سمت یکی از چهارچوب‌ها باشد.
• دست آسیب‌دیده را ۹۰ درجه خم کنید و لبه‌ی چهارچوب را با دورترین فاصله از بدن با دست آسیب دیده بگیرید.
• بدن را به جلو بچرخانید ، حالا پشتتان در چهارچوب قرار گرفته است.

این کشش را ۳۰ ثانیه ادامه دهید، شل کنید و دوباره تکرار کنید.

در دراز مدت چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم؟

بیشتر افراد ، بدون درمان طی دو سال بهبود پیدا می‌کنند. فیزیوتراپی و داروهای مسکن این روند را سرعت می‌بخشند. اگر جراحی دارید لازم است ورزش درمانی را در ماه‌های بعدی ادامه دهید تا مشکل برنگردد.

چطور می‌توان ازابتلا به شانه‌ی یخزده پیشگیری کرد؟

درمان زود هنگام از بدتر شدن بیماری جلوگیری می‌کند. اگر دیابت دارید، کنترل آن می‌تواند خطر ابتلا به شانه‌ یخزده را کمتر کند.