لیزر درمانی یک گزینه در میان رویکردهای متعدد درمانی است که میتواند به صورت بالقوه، تسکین یا کاهش درد را ایجاد کند، بخصوص برای بیمارانی که به دنبال درمانی بدون جراحی و دارو هستند. این روش میتواند به تنهایی یا در ترکیب با تعدادی از درمانهای دیگر استفاده شود. لیزر درمانی میتواند تمامی انواع سلول شامل عضله، رباط، غضروف، عصبها و غیره را تحریک کند بنابراین شماری از بیماریها میتوانند با آن درمان شوند. مکانیزم پشت استفاده از لیزر بر فرض انتقال انرژی از طول موجی نزدیک به مادون قرمز به سلولهایی که در عمق بافتهای بدن وجود دارند، مانند دیسکهای ستون فقرات و سیستم اسکلتی عضلانی میباشد. مدیریت محتاطانهی آسیبهای حاد و مزمن و زخمهای ناشی از جراحی در زمرهی موارد استفاده از انرژی فوتون قرار دارند چرا که این روش به طور سریع مؤثر بوده و اجرای آن ساده است.
لیزر تراپی، یک متد در مجموعهی ابزارهایی است که به تسکین درد کمک میکنند و توسط بیشتر پزشکان، به صورت یک گزینهی درمانی منطقی برای انواع معینی از دردهای ستون فقرات در نظر گرفته میشود. با اینکه این روش هنوز یک گزینهی نسبتاً جدید درمانی است، اما به عنوان یک گزینهی درمانی قابل اعتماد برای کسانی که به دنبال یک گزینه برای درمان تهاجمی هستند، مطرح میشود. متخصص طب فیزیکی میتواند لیزر درمانی را برای کمک به تحریک و تسریع فرایند بهبود در میان بافتهای آسیبدیده به کار برد. استفاده از انرژی نوری، توانایی سلول برای بازسازی و بهبود را بالا برده و باعث ایجاد تأثیرات برعکس یا آسیب به بافت نمیش
مزایای لیزر درمانی
لیزر درمانی یک فرایند غیر تهاجمی است به این معنا که به انجام برش جراحی نیاز ندارد و این یعنی که نیازی به گذشتن زمان طولانی برای بهبود یافتن نیست. لیزر درمانی همچنین شامل گرفتن دارو نیست و بسیاری از بیماران ترجیح میدهند که از دارو پرهیز کنند. مطالعات تا کنون عوارض جانبی جدی را برای این درمان، در صورتی که به درستی توسط پزشک انجام شود، پیدا نکرده اند.
ویژگیهای سودبخش درمان لیزر در فیزیوتراپی عبارتند از:
تسکین درد
لیزر، حساسیت عصب را با کاهش برادیکینین، که یک مادهی شیمیایی استخراج کنندهی درد میباشد، کم میکنند. این کار باعث نرمال کردن کانالهای یون (دروازهبانان سلولی) و آزاد شدن اندورفین (مسکن طبیعی بدن) و انکافیلین (مرتبط با اندورفین) شده که یک اثر ضد درد را بر جای میگذارد. این روش همچنین دارای تأثیر انسداد درد در برخی از فیبرهای عصب میباشد.
خاصیت بهبود/ ضد التهابی
لیزر باعث افزایش ATP میشود که انرژی ذخیره شده میباشد [ATP مخفف آدنوزین تری فسفات است]. این افزایش انرژی باعث تسریع فرایند ترمیم در سلول میشود. لیزر همچنین باعث گسترده شدن شریانها و رگهای اطراف محل آسیب شده که به حذف باقیماندههای سلولی آسیبدیده کمک کرده و مواد مغذی و اکسیژن را افزایش میدهند. فعالیت سلولهای سفید خون پیشرفت میکند که به تسریع فرایند ترمیم میانجامد. همچنین، برخی از مولکولهایی که التهاب را افزایش میدهند، کم میشوند، و آنتی اکسیدانهای مفید مانند سوپراکسید دیسموتاز نیز افزایش مییابند.
تسریع ترمیم بافت و رشد سلول
فوتونهای نوری ناشی از لیزرها، عمیقاً به درون بافتها نفوذ کرده و باعث تسریع تولید مجدد و رشد سلولها میشوند. در نتیجهی بودن در معرض نوری لیزر، سلولهای تاندونها، رباطها، اعصاب و عضلات زودتر ترمیم میشوند.
بهبود فعالیت عروقی
نور لیزر، تشکیل مویرگهای تازه را در بافت آسیبدیده افزایش میدهد که باعث تسریع فرایند بهبود و بسته شدن سریع زخمها میگردد.
نقاط طب سوزنی و هدف
لیزر مخصوصاً در فرو نشاندن نقاط اصلی درد مؤثر است. این روش همچنین یک راه مؤثر برای تحریک نقاط طب سوزنی بدون ناراحتیهای مرتبط با سوزن میباشد.
کاهش تشکیل بافت فیبروز
درمان لیزری، تشکیل بافت زخم مرتبط با آسیب بافت که از آسیب حرکات مکرر، بریدگیها، خراشها، سوختگیها یا جراحی ناشی میشود را کاهش میدهد.
بهبود سریعتر زخم
نور لیزر باعث تحریک ساخته شدن بلوکهای کلاژن میشود که در بهبود زخمهای بافتهای آسیب دیده مهم میباشد. کلاژن یک پروتئین ضروری مورد نیاز برای جایگزینی بافتهای قدیمی یا برای ترمیم آسیبها میباشد. در نتیجه، لیزر برای ترمیم زخمها و سوختگیهای باز مؤثر است.
فعالسازی سلول بنیادی
لیزر، تعداد سلولهای بنیادی را افزایش میدهد که باعث پیشرفت بهبود میگردد.
چه بیماری های اسکلتی و عضلانی با لیزر فیزیورتاپی درمان می شوند
درد گردن، کمر یا مفصل معمولاً سریعاً به لیزر درمانی پاسخ میدهد. لیزرها همچنین در بیماریهای التهابی، شامل نوروپاتی محیطی، تاندونیت، بورسیت و کپسولیت، بسیار مؤثر است. کشیدگی عضلات، رگ به رگ شدن و آسیبهای ناشی از حرکات مکرر، همگی دارای مؤلفههای التهابی بوده و میتوانند به صورت موفقیتآمیز با لیزر درمان شوند. هیچ بیماری خاصی نیست که سریعتر به لیزر جواب دهد. با این حال، برخی از بیماران زودتر از دیگر در یک بیماری خاص ممکن است به لیزر پاسخ دهند چرا که نرخ بهبودی افراد متفاوت است. درمان لیزر ممکن است به صورت یک دمان تنها یا به عنوان درمان تمرینی توانبخشی مطرح شود. تمرینهای توانبخشی و درمان لیزری، به خوبی یکدیگر را تکمیل میکنند.
به طور خلاصه، میتوان گفت که تجهیزات مخصوص ليزر كم توان در تسکین بیماریهای زیر، خود را مؤثر نشان داده اند:
- درد عضله یا مفصل
- سختی مرتبط با آرتروز
- درد مرتبط با اسپاسمهای عضلانی
- فتق دیسک کمری
- درد گردن
- درد پایین کمر
- بهبود زخم
احتیاطهای مرتبط با لیزر درمانی
احتیاطهای کمی مرتبط با این روش درمان باید در نظر گرفته شوند. محافظت از چشمها، هم برای بیمار و هم برای تراپیست مورد نیاز است و لیزر نباید بر روی تومورهای بدخیم، پیس میکرها، محرکهای ستون فقرات یا برای خانمهای میانسال یا باردار استفاده شود.
لیزر درمانی چطور عمل میکند؟
انرژی فتونیک توسط سایتهای پذیرش عکس در غشای سلولی جذب میشود که باعث تحریک یک پیامرسان ثانویه برای آغاز آبشاری از سیگنالهای درون سلولی میشود که فرایندهای بیولوژیکی مانند بهبود درد، التهاب یا مقابله با درد را آغاز کرده، مانع شده یا تسریع میبخشد. این لیزر به همان طول موج سلول انسانی (۶۳۵nm) کالیبره شده و بنابراین میتوکندری سلول را برای تولید مقادیر بزرگتر ATP (آدنوزین تری فسفات)، که منبع انرژی مولکولی اولیهی بدن میباشد، تحریک مینماید. با موجود بودن انرژی بیشتر در سطح سلولی، احتمالات فرایند بهبود، ناتمام میگردند. بیماران معمولاً پس از گذشت یک یا دو جلسه درمان احساس بهبود میکنند، گرچه پنج جلسه یا بیشتر برای حل مشکل نیاز است. هرچه آسیب مزمنتر و شدیدتر باشد، جلسات درمانی بیشتری مورد نیاز است.
مزیتهای بالقوهی لیزر درمانی
معمولاً بیماران تسکین یا حل کامل علائم خود را پس از جلسهی اول درمان، مشاهده نمیکنند. این روش نیاز به انجام مجموعهای درمانها دارد، معمولاً بین ۸ تا ۳۰ جلسه و این به شدت و مدت زمان بیماری وابسته است. بیماران غالباً باید دو تا چهار بار در هر هفته برای انجام درمان به پزشک مراجعه کنند. آسیبهای قدیمی ممکن است به مدت چند روز پس از درمان تشدید شوند، اما بیشتر بیماران این احساس را کوتاه مدت مییابند که چند روز بیشتر طول نمیکشد.