زمانی که دست خود را بلند می کنید تا به دوست خود سلام کنید یا زانوی خود را بالا می برید تا روی تردمیل پله ای، یک گام دیگر بردارید، این اعمال را کنترل می کنید.
سایر اعمال بدن – مثل ضربان قلب، دمای بدن و فشار خون – به صورت غیر ارادی توسط سیستم عصبی کنترل می شود.
با کمک تکنیک بیوفیدبک می توانید کنترل بیشتری روی حرکات غیر ارادی بدن تان داشته باشید.
فرد به سریع تر کردن ضربان قلب فکر نمی کند. ضربان قلب خود به خود در پاسخ به محیط، اتفاق می افتد، مثل وقتی که فرد، عصبی یا هیجان زده است یا ورزش می کند.
تکنیک بیوفیدبک به فرد کمک می کند کنترل بیشتری روی این اعمال غیرارادی داشته باشد.
این تکنیک، برای کمک به جلوگیری یا درمان عارضه هایی مثل سردرد میگرنی، درد مزمن، بی اختیاری و فشار خون بالا به کار می رود.
ایده ای که در پس بیوفیدبک است، این است که با تحت کنترل در آوردن قدرت ذهن و آگاهی از آنچه که در بدن در حال رخ دادن است، می توان کنترل بیشتری روی سلامتی داشت.
درمان به کمک بیوفیدبک ، چگونه عمل می کند؟
محققین دقیقا مطمئن نیستند بیوفیدبک، چگونه و چرا عمل می کند. آن ها تنها می دانند که بیوفیدبک، آرامش را بالا می برد، که خود می تواند به تسکین برخی از عارضه هایی که مرتبط با استرس هستند، کمک کند.
طی یک جلسه بیوفیدبک، الکترودها به پوست متصل می شوند. از حسگرهای انگشتان دست نیز می تواند استفاده شود.
این الکترودها/حسگرها، سیگنال هایی به یک مانیتور می فرستند، که یک صدا، نور یا تصویری را نشان می دهد که نشانگر ضربان قلب و تنفس، فشار خون، دمای پوست، تعریق یا فعالیت ماهیچه ای است.
زمانی که فرد، تحت استرس است، این اعمال تغییر می کنند. ضربان قلب سرعت می یابد ، ماهیچه ها منقبض می شوند، فشار خون بالا می رود، فرد شروع به تعریق می کند و تنفس تسریع می شود.
فرد می تواند این پاسخ های استرسی را روی مانیتور ببیند و سپس هنگامی که تلاش می کند آن ها را متوقف کند، فیدبک فوری را نیز ببیند.
جلسات بیوفیدبک، معمولا در مطب درمانگر برگزار می شوند اما برنامه های کامپیوتری وجود دارد که حسگر بیوفیدبک را به کامپیوتر شخصی فرد متصل می کند.
درمانگر به فرد کمک می کند تمرینات آرام سازی را انجام دهد، که به او کمک می کند اعمال مختلف بدن را کنترل کند.
برای مثال، ممکن است از یک تکنیک آرام سازی برای تعدیل امواج مغزی که هنگام سردرد فعال می شوند، استفاده شود.
از تمرینات آرام سازی مختلفی در درمان به کمک بیوفیدبک استفاده می شود، از جمله:
- تنفس عمیق
- شل کردن عضلات – انقباض و شل کردن متناوب گروه های ماهیچه ای مختلف
- تصویرسازی هدایت شده – تمرکز روی یک تصویر خاص (مثل رنگ و بافت یک پرتقال) به منظور متمرکز کردن ذهن و احساس آرامش بیشتر
- تفکر آگاهانه – متمرکز کردن افکار و رهایی از احساسات منفی
با آرام شدن ضربان قلب، پایین آمدن فشار خون و آرام شدن تنش عضلانی، فورا می توان فیدبک را روی صفحه مشاهده کرد.
در نهایت، فرد می آموزد چگونه بدون تجهیزات بیوفیدبک، خودش این اعمال را کنترل کند.
برای بررسی اعمال مختلف بدن، از بیوفیدبک های مختلفی استفاده می شود:
الکترومایوگرام (EMG)
فعالیت و کشش ماهیچه ای را اندازه گیری می کند. ممکن است برای کمردرد، سردرد، اختلالات اضطرابی، بازآموزی ماهیچه پس از آسیب و بی اختیاری نیز استفاده شود.
بیوفیدبک دمایی
دمای پوست را اندازه گیری می کند. ممکن است برای سردرد و بیماری رینود نیز به کار رود.
نوروفیدبک یا الکتروانسفالوگرام (EEG)
نوروفیدبک امواج مغزی را اندازه گیری می کند. ممکن است برای اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD)، صرع و اختلالات تشنجی دیگر نیز به کار رود.
فعالیت الکترودرمال (EDA)
تعریق را اندازه می گیرد و می تواند برای درد و اضطراب نیز استفاده شود.
تغییر ضربان قلب (HRA)
ضربان قلب را اندازه می گیرد. برای اضطراب، آسم، بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) و ضربان قلب نامنظم نیز به کار می رود.
هر جلسه درمانی بیوفیدبک، حدود ۶۰-۹۰ دقیقه طول می کشد. معمولا، می توان نتایج بیوفیدبک را طی ۱۰ جلسه یا کمتر مشاهده کرد.
بهبود برخی عارضه ها، مثل فشار خون بالا می تواند به جلسات بیشتری نیاز داشته باشد.
کاربردهای بیوفیدبک
بیوفیدبک می تواند به عارضه های بسیاری کمک کند. در اینجا برخی مزایای بیوفیدبک آورده شده است:
درد مزمن
با کمک به فرد در تشخیص ماهیچه های منقبض و آموختن نحوه شل کردن این ماهیچه ها، بیوفیدبک به کاهش ناراحتی ناشی از عارضه هایی مثل کمردرد، درد شکمی، اختلالات مفصل گیجگاهی-فک تحتانی (TMJ) و فیبرومیالژی
برای کاهش درد، بیوفیدبک می تواند برای تمام افراد در تمام سنین، از کودکان تا بزرگسالان مفید باشد.
سردرد
سردرد، یکی از کاربردهای بیوفیدبک است که به بهترین حالت مورد مطالعه قرار گرفته است.
فشار عضلانی و استرس می تواند تحریک کننده میگرن و سایر انواع سردرد باشد و می تواند علائم سردرد را بدتر کند.
شواهد خوبی وجود دارد که بیوفیدبک می تواند ماهیچه ها را شل کند و استرس را از بین ببرد تا دفعات تکرار و شدت سردرد کاهش یابد.
به نظر می رسد بیوفیدبک، خصوصا زمانی که با دارو تلفیق می شود، برای سردرد بسیار مفید است.
اضطراب
کاهش اضطراب، یکی از شایع ترین کاربردهای بیوفیدبک است. بیوفیدبک به فرد اجازه می دهد نسبت به پاسخ های بدن خود در زمان استرس و اضطراب، هوشیارتر باشد.
سپس می توان نحوه کنترل این پاسخ ها را آموخت.
بی اختیاری ادراری
بیوفیدبک می تواند به افرادی که در کنترل نیاز فوری به ادرار مشکل دارند، کمک کند.
بیوفیدبک می تواند به زنان کمک کند ماهیچه های کف لگنی را که تخلیه مثانه را کنترل می کنند، پیدا کرده و تقویت کنند.
پس از چند جلسه بیوفیدبک، زنان دچار بی اختیاری، قادر خواهند بود احساس نیاز فوری به ادرار و تعداد دفعات آن را کاهش دهند.
بیوفیدبک به کودکانی که دچار شب ادراری هستند و افرادی که بی اختیاری دفع دارند نیز کمک می کند.
برخلاف داروهایی که برای درمان بی اختیاری به کار می رود، بیوفیدبک باعث اثرات جانبی نمی شود.
فشار خون بالا
اگرچه به نظر می رسد این تکنیک، کمی فشار خون را پایین می آورد، اما بیوفیدبک به اندازه دارو برای کنترل فشار خون موثر نیست.
کاربردهای دیگر بیوفیدبک عبارت اند از:
- اختلال کم توجهی- بیش فعالی (ADHD)
- بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD)
- فشار خون بالا
- بیماری رینود
- آسیب
- آسم
- یبوست
- صرع
- روماتیسم مفاصل
آغاز درمان به کمک بیوفیدبک
متخصصان مختلفی در حوزه سلامت، خدمات درمانی به کمک بیوفیدبک را ارائه می دهند، از جمله روان پزشکان، روان شناسان و پزشکان عمومی.
برای یافتن یک ارائه دهنده کارآزموده در محدوده خود، با موسساتی مثل انجمن روان شناسی فیزیولوژی و بیوفیدبک تماس بگیرید.
متخصصان ما به شما خواهند گفت که با توجه به وضعیت یا بیماری خاصی که دارید، آیا بیوفیدبک برای شما گزینه مناسبی هست یا خیر و می توانند در صورت تشخیص تاثیر بیوفیدبک در روند بهبود شما آن را اجرا کنند.