سندروم تونل کارپال چیست؟

تونل کارپ یک ساختار محکم استخوانی فیبری است که از استخوان های مچ و لیگامان ( رباط ) عرضی ساخته شده است. این ساختار همانطور که از اسمش پیداست مانند تونلی است که اجزایی از درون آن عبور می کنند و از ساعد وارد دست می شوند.

 

سندروم تونل کارپال Carpal tunnel syndrome یا به اختصار CTS که شایعترین نوروپاتی به دام افتادن عصب می‌باشد. در اثر گیر افتادگی و فشرده شدن عصب میانی یا مدین در داخل تونل کارپال می باشد. این سندروم همچنین به سندروم تایپیست ها معروف است .  عصب مدیان ( عصب میانی Median Nerve ) در ناحیه مچ دست از زیر بافت همبند مچ دست  لیگامان عرضی مچ یا فلکسور رتیناکولوم و از روی استخوان‌های مچ عبور می‌کنند، اگر به هر دلیلی این فضا تنگ شده باشد به این عصب فشار وارد شده و اختلالات حسی و حرکتی در انگشتان دست بروز می‌کند که به این بیماری سندرم کارپال تونل گفته می‌شود.

شیوع سندروم تونل کارپال cts :

شیوع این بیماری در خانم‌های خانه‌دار میانسال، کاربران کامپیوتر، نجاران، تصویرگران، کارگران، قصابها و مکانیکهای خودرو و رانندگان ماشینهای سنگین بیشتر است. قایقرانانی که فشار زیادی را روی مچ و انگشتان دست متحمل میشوند بیشتر مستعد این عارضه هستند.

 

 این عصب حس انگشت شست، انگشت اشاره، وسط و بخشی از انگشت حلقه را فراهم می کند وهمچنین حرکت عضلاتی که به انگشت شست می روند را نیز امکان پذیر می کند. ورم یا التهاب در محل مچ دست باعث فشردگی این عصب می شود و سندروم تونل کارپال را ایجاد می کند. این فشردگی می تواند منجر به حس گزگز، ضعف و بی حسی در سمت انگشتان بشود. این سندروم، سندرومی نسبتا شایع است و خانم ها را ۳ برابر بیشتر از آقایان درگیر می کند و حدود ۵/۰ در صد افراد جامعه را درگیر میکند. و عموما در دهه سوم و چهارم زندگی تشخیص داده میشود.

برخی از عوامل شایع مرتبط با سندروم تونل کارپال عبارتند از:

• شکستگی یا ضربه به مچ دست، در رفتگی‌ها و استئوفیت‌های استخوان‌های مچ
• تومورها، کیست‌ها و آرتروز
• حرکات تکراری مچ و انگشتان(کار کردن طولانی مدت با موس یا کیبورد)
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض وسایلی که لرزش زیادی دارند (مانند آب میوه‌گیری یا دریل کاری)
• دیابت
•   بدعملکردی تیروئید
• بیماری های خود ایمنی مثل روماتیسم مفصلی (یا آرتریت روماتوئید)

علایم سندروم تونل کارپ cts :

 

معمولا علائم بصورت حسی تظاهر پیدا می نمایند ولی در بعضی مواقع ممکن است علائم حرکتی نیز ایجاد شود.

 

 

علائم حسی در سندروم تونل کارپ :

درد ، بی حسی و گزگز در قسمت هایی که توسط این عصب تغذیه می شوند.  یعنی در انگشت های شست ، اشاره ، وسط و انگشت حلقه در سمت کف دست ، احساس می شود. این علائم می تواند در همه ی این انگشتان باشد یا فقط در یک یا چندتای آنها باشد. درد و بی حسی هنگام شب هم از علائم شایع آن است. درد های شبانه عموما به خاطر خم بودن یا باز بودن طولانی مدت مچ دست در زیر سر یا بالشت فرد اتفاق می افتد.

 

علائم حرکتی در سندروم تونل کارپ CTS :

ممکن است شخص در کار های معمول روزانه مثل رانندگی ، نگه داشتن فنجان و تایپ کردن درد داشته و توانایی انگشتان در انجام برخی از کارها نظیر نگه داشتن اشیا کمتر شود. در موارد شدید تر آتروفی ( تحلیل عضلات ) در کف دست و عضلات تنار مشاهده شود.

درمان در سندروم تونل کارپ CTS :

 

درمان به دو روش جراحی و غیر جراحی تقسیم میشود.

روش های غیرجراحی  :

•   آتل بندی (Splinting) در وضعیت بدون زاویه مچ یا اکستانسیون جزئی

 

 

 

• تزریق کورتیزون
• ارزیابی وضعیتی مربوط به محیط کار و تغییراتی در محیط کار
• مصرف ویتامین ب ۶ نیز ممکن است مفید باشد
• استفاده از گرما و الکتروتراپی
• امواج صوتی یا اولتراسوند
• استفاده از امواج شورت ویو دیاترمی به صورت طولی در کاهش میزان التهاب های ریشه های عصبی
• تقویت عضلات از طریق تمرینات طبی
• استفاده از ماساژ و ریلکسیشن و مایوفاشیال ریلیز
• استفاده از لیزر های کم توان و پرتوان
• بهره‌مندی از خواص مثبت میدان های مغناطیسی یا مگنت
• درمان های دستی شامل رهاسازی عصب
• ایجاد بازخوردهای کلامی و بینایی در تمرینات اصلاحی
• نیدلینگ

جراحی در سندروم تونل کارپال CTS :

وقتی اقدامات غیر جراحی در کاهش علائم سودمند واقع نشدند , کمتر از نیمی از بیماران , جراحی برای برداشتن فشار از عصب تجویز می‌شود. جراحی تا ۹۰٪ موفقیت‌آمیز است اما بهبود کامل چند ماه طول می‌کشد.

بعد از جراحی :

بعد از جراحی ، فیزیوتراپی برای رسیدن به بهبودی کامل نیاز است. توانبخشی بعد از جراحی شامل نکاتی در ارتباط با نگه داری صحیح از زخم و در صورت نیاز ماساژ بافت اسکار را هم شامل می شود. بنابراین ، به مرور درد کم می شود و حرکات دست برمی گردد. حساسیت زخم جراحی کم می شود و باعث می شود محل جراحی نرم تر شود. بعد به تدریج روی قدرت عضلات دست کار می شود. تا کم کم فرد بتواند کار های خودش را با دستش انجام دهد.