مگنت تراپی چیست؟ چه بیماری‌هایی با مگنت تراپی درمان می‌شود؟

مگنت تراپی چیست؟

مگنت‌تراپی به دلیل اثر گذاشتن بر سلول‌های سیستم ایمنی و گردش خون برای تسکین درد و از بین بردن التهاب و ورم مفید است. به علاوه مطالعات بالینی نشان داده است که مگنت تراپی می‌تواند به درمان پوکی استخوان و جوش خوردن شکستگی کمک کند و فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌های نرم را تسهیل کند. همچنین مگنت تراپی در ارتوپدی، طب ورزشی و فیزیوتراپی کاربرد دارد و در بسیاری از شاخه‌های پزشکی از این روش استفاده می‌شود. از آن‌جا که مگنت تراپی اثر درمانی دارد، می‌توان از آن به تنهایی یا در کنار درمان‌های دیگر بهره گرفت. برای آن که بهترین نتیجه از مگنت‌تراپی گرفته شود و درمان به بهترین روش ممکن انجام شود، عامل‌های زیر در گرفته می‌شود:

• انتخاب میدان مغناطیسی و شکل موج؛
• روش اعمال: تماسی یا هدف‌مند، عمومی یا کلی؛
• اپلیکاتورهای مختلف؛
• روش درمان: دستی یا خودکار و
• تجهیزات مورد استفاده در روش‌های مختلف برای رساندن میدان مغناطیسی به بافت‌ها.

کاربردهای مگنت تراپی

مگنت تراپی به عنوان درمانی غیرتهاجمی برای ساختار اسکلتی ـ عضلانی ابداع شد که برای برطرف کردن درد، انقباض و ورم و بازسازی بافت‌های استخوانی، عضلانی و پوستی نیز مفید است. کاربردهای مگنت تراپی بسیار گسترده است، چون میدان‌های مغناطیسی اثرات زیست‌شناختی مختلفی را حتی در بافت‌های عمقی ایجاد می‌کند.

• آسیب‌های مفصلی و استخوانی مانند پوکی استخوان، شکستگی و آرتروز؛
• انقباض‌های ناشی از ضربه و آسیب‌دیدگی، اسپرین، استرین، ضرب دیدگی و شکستگی؛
• دردهای از نوع تنشی مانند سردرد و نورالژی؛
• ضایعه‌های پوستی مانند سوختگی، زخم و جراحت و
• ناراحتی‌های التهابی مانند آرتریت، میوسیت، تاندونیت، اپی‌کوندیلیت، درد پایین کمر (لومباگو) و سندرم اداکتور.

مزایای درمانی مگنت تراپی به شرح زیر است:

• درمان غیرتهاجمی و بدون درد؛
• از بین بردن درد، ورم و التهاب و
• بازسازی بافت‌ها، حتی بافت‌های عمقی.

همچنین مگنت تراپی برای درمان بیماری‌های زیر مفید است:

• اسپوندیلوز؛
• گرفتگی عضلانی؛
• اپی‌کوندیلیت؛
• درد سیاتیک؛
• درد عصب سه قلو؛
• نقرس؛
• روماتیسم؛
• آسیب‌دیدگی جدید؛
• شکستگی؛
• زخم‌های تروفیک؛
• سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS)؛
• انقباض دوپویترن؛
• پوکی استخوان؛
• عفونت استخوان یا استئومیلیت حاد و مزمن؛
• دیسمنوره (قاعدگی دردناک) و پروستاتیت؛
• سینوزیت و
• افسردگی و میگرن.

اثرات زیست‌شناختی میدان‌های مغناطیسی

اثرهای سلولی

• افزایش اکسیژن سلولی؛
• بهبود استفاده از اکسیژن؛
• افزایش متابولیسم؛
• افزایش تولید ATP؛
• افزایش انرژی در سطح سلولی و
• اثرگذاری بر اندام‌ها و سیستم‌ها.

اثرات استخوانی

• میدان مغناطیسی به دلیل اعمال اثر پیزوالکتریک بر استخوان‌ها روند ساخت ترابکول‌های استخوانی را در ناحیه آسیب دیده بهبود می‌بخشند و آنها را به جهت درست هدایت می‌کنند؛ در نتیجه کال استخوانی بهتری ایجاد می‌شود.
• به طور کلی وقتی استخوان آسیب دیده چند بار در معرض میدان مغناطیسی کم‌توان قرار می‌گیرد، تشکیل شدن کال استخوانی با کیفیت بالا در کوتاه مدت تسهیل می‌شود.

اثرات عروقی

متخصصین متوجه شده‌اند که میدان‌های مغناطیسی تشکیل مویرگ‌های جدید را تسهیل می‌کند، ظاهر پری‌سیت‌های مویرگی را بهبود می‌دهد و اسفنکترهای پیش‌مویرگی را باز می‌کند. مگنت تراپی از طریق سازو کارهای زیر چنین اثراتی را ایجاد می‌کند:

• در موضعی که تحت مگنت تراپی قرار می‌گیرد، به دلیل بهبود گردش خون در شریان‌ اثر انبساط عروقی یا وازولیداسیون ایجاد می‌شود.
• بهبود فشار جزئی اکسیژن.

اثرات تسکین دهندگی

شکی وجود ندارد که مگنت تراپی درد را تسکین می‌دهد، اما سازو کار این اثر هنوز مشخص نیست. افزایش تولید الیگوپپتیدهایی که در اصل گروهی متشکل از اندورفین‌ها و انسفالین‌ها هستند، در سطح پیرامونی و مرکزی مشاهده می‌شود.

اثرات مگنت تراپی بر دستگاه عصبی خودگردان

• افزایش میزان واسطه‌های شیمیایی مانند کاتکول آمین یا استیل کولین؛
• بسته به جهت‌گیری گانگلیون ندولار و عصب واگ در میدان مغناطیسی انتظار می‌رود که انتقال عصبی افزایش یابد یا متوقف شود.
• این اثرات ناشی از جهت‌گیری‌ای است که میدان مغناطیسی در یون‌های غشای سلولی ایجاد می‌کند.

روش ایجاد کردن میدان مغناطیسی

• جریان الکتریکی میدان مغناطیسی تولید می‌کند.
• جریان‌های الکتریکی میکروسکوپی درون آهنرباهای طبیعی به طور متقاطع از روی هم می‌گذرد و در نتیجه میدانی مغناطیسی با شدت و جهت مشخص ایجاد می‌شود؛ شدت و جهت میدان مغناطیسی به ساختار این بلورها بستگی دارد.

غیر ایستا (الکترومگنت‌ها)

صرفاً زمانی فعال می‌شود که به الکتریسیته متصل شود.

• پالسی: مولد پالسی که به سیم‌پیچ ـ میدان مغناطیسی ـ متصل است، جریان را در بافت برقرار می‌کند.

ایستا (آهن‌رباهای دائمی)

آهن‌ربا به طور کامل با جریان الکتریکی شارژ می‌شود و خاصیت مغناطیسی خود را برای همیشه حفظ می‌کند؛ گوشواره، دستبند، گردنبند و گلولۀ مغناطیسی از جمله این آهن‌رباهای دائمی هستند.

• تک‌قطبی: یک قطب آهن‌رباهای مجزا به سمت پوست بیمار قرار داده می‌شود.
• دوقطبی: قطب شمال و جنوب آهن‌رباهای مجزا به سمت بیمار قرار داده می‌شود.

تعداد جلسات مگنت تراپی

• بیمار هنگام ورود به سلونوئید نباید اشیای فلزی همراه داشته باشد، چون فلز می‌تواند میدان مغناطیسی را منحرف کند. البته وجود فلز موجب آسیب‌دیدگی نمی‌شود، فقط تنظیم پارامترهای میدان مغناطیسی را به هم می‌زند.
• بیماران معمولاً به سرعت به درمان واکنش نشان می‌دهند، البته سرعت واکنش به نوع آسیب‌دیدگی، سن و دیگر شرایط بیمار بستگی دارد. اگر پزشکان در طول ده جلسه مگنت تراپی متوجه پیشرفت بیماری بشوند، بهتر است مگنت تراپی متوقف شود، چون عدم بهبودی در این مدت، بیانگر واکنش نشان ندادن بیمار به این نوع درمان است.
• مدت زمان مغناطیس درمانی ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت است.
• بهتر است موضع آسیب دیده در تماس مستقیم با سلونوئید باشد.
• بین جلسات نباید فاصله بیفتد. اگر لازم باشد که روند بهبودی بیمار تسریع شود، می‌توان دو جلسه را در یک روز، با ۱۲ ساعت فاصله از هم انجام داد.
• میدان‌های الکترومغناطیسی می‌تواند مکمل دیگر روش‌های درمانی باشد.

اصول کلی

• درمان باید با شدت پایین شروع شود.
• متخصص باید تغییرات و واکنش‌ها را به دقت تحت نظر بگیرد و در صورت لزوم تنظیمات را تغییر بدهد.
• ممکن است درد بیشتر شود، افزایش درد علامت امیدوارکننده‌ای است که از واکنش نشان دادن بیمار به درمان حکایت دارد.

قوانین کلی

• اگر درد بیشتر شد، شدت درمان را کاهش دهید؛
• اگر درد بیمار کمتر شود، درمان را با همان تنظیمات ادامه بدهید؛
• اگر تغییری در وضعیت بیمار ایجاد نشد، شدت درمان را افزایش دهید؛
• ناحیه سر و میگرن را هرگز با شدتی بیشتر از ۱ ـ ۳ میلی تسلا و ۲ هرتز درمان نکنید و دقت کنید مگنت تراپی سر بیشتر از ده دقیقه طول نکشد.
• بیماران مبتلا به آلرژی نیز باید با شدت‌های پایین ۱ ـ ۳ میلی تسلا، ۲ ـ ۴ هرتز و به مدت ۱۰ ـ ۲۰ دقیقه تحت درمان قرار بگیرند.
• هنگام درمان بیماران مبتلا به اختلالات شدید گردش خون مراقب باشید، ممکن است درد بیمار حتی در تنظیمات پایین به دلیل افزایش جریان خون در عروق پیرامونی بیشتر شود.

چه افرادی نباید مگنت تراپی انجام بدهند

• بیماران مبتلا به عفونت حاد، به ویژه سل؛
• دارای کانون خونریزی یا زخم خونریزی دهنده: چون اثر اتساع عروق مگنت تراپی می‌تواند موجب شدیدتر شدن خونریزی شود.
• بیمارانی که باتری قلب (پیس میکر) دارند.
• بارداری: مگنت تراپی در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب زند.
• وجود تومور: ممکن است مگنت تراپی باعث انتشار تومور شود.
• بیمارانی که تحت درمان با هیدروکورتیزون قرار دارند.
• بیمارانی که دچار انسداد عروقی هستند: چون احتمال دارد جسم مسدود کننده آزاد شود و با انسداد بخش دیگری از بدن به آسیب‌دیدگی بیشتر دامن بزند.
• دیابت جوانی: در دوران مگنت تراپی باید میزان گلوکز خون بیمار کنترل شود.

عوارض جانبی

برخی بیماران پس از مگنت تراپی دچار عوارض جانبی زیر می‌شوند:

• درد؛
• حالت تهوع و
• سرگیجه.

البته عوارض جانبی فوق به ندرت بروز می‌یابد.