بیوفیدبک عضلات کف لگن + کاربردهای آن

اختلالات کف لگن یا pelvic floor dysfunction چیست؟

اختلالات کف لگن به این معنی است که عضلات موجود در این ناحیه به دلایلی که پیش از این به آن اشاره کردیم، عملکرد طبیعی خود را از دست بدهند. این اختلالات می‌توانند مشکلات بسیاری را به همراه داشته باشند. به صورت کلی زمان فرد دچار اختلال در عضلات کف لگن می‌شود که ماهیچه‌های لگنی و بافت پیوندی آن دچار ضعف و یا آسیب گردد. در صورت بروز چنین مشکلی فرد برای دفع مدفوع و ادرار خود دچار مشکل خواهد شد؛ زیرا توان شل و سفت کردن ماهیچه لگن خود را نخواهد داشت.

این اختلالات بیشتر به دو صورت دیده می‌شوند که یکی از آنان ضعف ماهیچه کف لگن و یا همان شل شدن بیش از حد می‌باشد. از طزفی نیز در برخی از بیماران این اختلال به صورت سفت شدن غیر طبیعی عضلات کف لگن ظاهر می‌شود. به صورت کلی اگر اختلالات عضلانی کف لگن درمان نشود، ممکن است مشکلات بسیاری را به همراه داشته باشد که از جمله مهمترین آنان می‌توان به آسیب بلند مدت به روده بزرگ، افتادگی رحم در بانوان و نیز یبوست مزمن اشاره کرد.

علائم اختلالات کف لگن

اختلال در عضلات کف لگن علائم بسیاری را به همراه خواهد داشت که از جمله آنان می‌توان به دفع ادرار دردناک، دردهای مکرر در ناحیه لگن، درد زمانی که رابطه جنسی برقرار می‌شود اشاره کرد. اما به صورت کلی اگر بخواهیم علائم شایع در زمان بروز این اختلال را نام ببریم می‌توان به؛ تکرر ادرار، یبوست مزمن، مقاربت دردناک و نیز مشکلات قبل و بعد از زایمان اشاره کرد.

یکی از معضل‌ترین علائمی که در داخل ایران بسیار با آن مواجه هستیم، بی اختیاری ادرار می‌باشد. تحقیقات نشان داده است که میزان بی اختیاری ادرار در داخل ایران چیزی در حدود ۷۰ درصد می‌باشد. هم اکنون در ایران برای درمان بی اختیاری ادرار از روش‌های متعددی استفاده می‌شود که از جمله آنان می‌توان بیوفیدبک عضلات کف لگن که روشی بی خطر است و نیز استفاده از قرص و دارو که دارای عواض بسیاری است اشاره کرد.

دستگاه بیوفیدبک عضلات کف لگن

اختلالات کف لگن به خصوص مشکل بی اختیاری در ادرار یکی از مشکلات شایع در جامعه امروزی به شمار می‌رود. این مشکل به دلایل مختلفی در افراد ایجاد می‌شود که در بخش‌های قبلی به برخی از آنان اشاره کردیم. یکی از روش‌های جدیدی که امروزه برای درمان اختلالات عضلات کف لگن مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از تکنولوژی بیوفیدبک عضلات کف لگن می‌باشد.

بیوفیدبک عضلات کف لگن یک روش کارآمد و موثر برای درمان این قبیل اختلالات به شمار می‌رود. در این روش فرد به واسطه تمرین و تکرار می‌تواند کنترل عضلات ناحیه کف لگن خود را به دست بگیرد و اختلالات را تا حدودی درمان کند. درمان بی اختیاری ادرار و درمان یبوست با بیوفیدبک در حال حاضر شاخص‌ترین حوزه کاربرد این تکنولوژی به شمار می‌رود. تحقیقات نشان داده است که بیش از ۷۵ درصد افرادی که از این روش برای درمان بی اختیاری ادرار خود بهره می‌برند، بهبود کامل پیدا می‌کنند.

دستگاه بیوفیدبک و یا همان نوار عضله که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد، نوعی از بیوفیدبک می‌باشد که فعالیت کلی عظلات ناحیه لگن را در خود ثبت می‌کند. برای همین نیز بیمار به واسطه سنسورهایی که روی پوست آن قرار خواهد گرفت می‌تواند به خوبی از شرایط عضلات خود با خبر باشد و عضلات مورد نظر را با قدرت ذهن خود کنترل کرده و نسبت به تقویت آنان اقدام کند. همچنین در مشکل مقاربت دردناک نیز افراد می‌توانند به کمک بیوفیدبک عضلات کف لگن منقبض شده خود را شناسایی کنند و نسبت به ریلکس کردن آن اقدام نمایند.

در این روش به صورت کلی از تکنیک‌های بسیاری استفاده می‌شود که به پزشکان این امکان را خواهد داد که بتوانند روند بهبودی بیمار را تسریع بخشند. این ابزار می‌تواند به خوبی ماهیچه منقبض شده و یا به حالت استراحت در آمده را شناسایی کنند و به بیان ساده یک فیدبک بصری را ایجاد کنند. این فیدبک به بیماران کمک خواهد کرد تا که بتوانند ماهیچه‌های خود را به خوبی شناسایی کنند و کنترل ماهیچه را با حساسیت بیشتری انجام دهند.

بیوفیدبک عضلات کف لگن و بهبود اختلالات لگن

همان طور که می‌دانید استفاده از دارو برای درمان بیماری‌هایی مانند بی اختیاری ادرار عوارض جانبی بسیاری را به همراه دارند. این مسئله در حالی است که با استفاده از بیوفیدبک عضلات کف لگن دیگر خبری از عوارض جانبی نخواهد بود. بیوفیدبک می‌تواند به زنان کمک کند که ماهیچه کف لگن خود را تقویت نمایند. از طرفی نیز به کودکان کمک خواهد کرد تا که بتوانند کنترل ادرار خود را به دست بگیرند.

در حال حاضر یکی از مشکلات رایجی که در میان بانوان وجود دارد، ضعف در عضلات ناحیه لگن می‌باشد. این ضعف مشکلات بسیاری را به همراه خواهد داشت که از جمله مهمترین آنان می‌توان به بی اختیاری ادرار اشاره کرد. تحقیقات ثابت کرده است که شیوع بی اختیاری ادرار در ایران چیزی حدود ۷۰ درصد می‌باشد. همان طور که گفتیم اختلال در عضلات کف لگن به دو صورت می‌باشد که یکی به صورت ضعف در ناحیه لگن می‌باشد و دیگری به صورت اسپاسم خود را نشان می‌دهد.

در برخی موارد ممکن است که فرد بیمار دچار ضعف بیش از حد در عضلات ناحیه لگن شده باشد که در این صورت فیزیوتراپ به واسطه یکسری سیگنال‌های شنوایی ورزش‌هایی را به بیمار آموزش خواهد داد. در حقیقت در روش بیوفیدبک از تمامی حواس برای تقویت عضلات استفاده می‌شود.

در برخی از موارد فیزیوتراپ الکترودهایی را در داخل رکتوم یا واژن قرار خواهد داد و به واسطه آن شل و یا سفت شدن عضلات را به کمک مانیتور به بیمار نشان خواهد داد. به واسطه این روش، فرد می‌تواند به کمک ذهن خود و شرطی سازی ذهن بیاموزد که چگونه عضلات کف لگن خود را کنترل کند و رفته رفته نسبت به تقویت آن اقدام نماید. در حال حاضر از سه روش بیوفیدبک برای درمان عضلات کف لگن استفاده می‌شود که عبارتند از بیوفیدبک الکترومیوگرافیک، بیوفیدبک با استفاده از عامل فشار و نیز بیوفیدبک اولتراسونیک اشاره کرد که در ادامه توضیح مختصری در مورد هر یک خواهیم داد.