انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر چیست و درمان آن
انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر trigger finger
انگشت ماشه ای یکی از علل درد دست بوده که خودش را بصورت کلیک و قفل شدگی دردناک انگشتان در حالت خم شدن نشان می دهد.
علت این بیماری ضخیم شدن غلاف تاندونی است به طوری که حرکات تاندون داخل غلاف به سختی صورت می گیرد و گاه گیر کرده و قفل می شود.
در مراحل ابتدایی بیمار ممکن است فقط دردی در محل اتصال انگشت به کف دست داشته باشد. در این مرحله تشخیص بیماری مشکل است.
در مراحل پیشرفته تر انگشت گیر می کند. به این معنی که وقتی بیمار می خواهد انگشت خم کرده خود را راست کند با یک گیر مواجه می شود.
با کمی فشار گیر رد می شود و انگشت هم صاف می گردد. در حین صاف کردن انگشت ممکن است یک صدای تقه احساس شده یا شنیده شود.
در مراحل باز هم پیشرفته تر گیر به راحتی رد نمی شود. بیمار باید از دست دیگرش کمک بگیرد تا با فشار انگشت را صاف کند. در حیت صاف کردن انگشت ممکن است بیمار احساس درد کند.
در مراحل کاملا پیشرفته انگشت اصلا صاف نمی شود. در معاینه این بیماران معمولا یک برجستگی در محل اتصال انگشت به کف دست لمس می شود.
این بیماری در خانم ها و در سنین میانسالی بیشتر دیده می شود اگر چه می تواند حتی بچه ها را درگیر کند.
علت آن می تواند به دلیل انجام کارهای تکراری با دست، بیماری دیابت و کم کاری تیروئید باشد. ممکن است حتی در همراهی با بیماری های روماتیسمی مانند روماتیسم مفصلی و نقرس رخ دهد.
انگشت شست بیشترین انگشتی است که درگیر می شود و به دنبال آن انگشست حلقه و انگشت وسط بیش از دیگر انگشتان می توانند درگیر شوند.
در معاینه این بیماران معمولا یک برجستگی در محل اتصال انگشت به کف دست لمس میشود.
ایجاد برجستگی یا نودول در مسیر تاندون خم کننده انگشت موجب گیر کردن برجستگی در حین حرکت تاندون و در نتیجه بروز علائم بیماری میشود.
علت تریگر فینگر یا انگشت ماشه ای گیر کردن تاندون خم کننده یا فلکسور انگشت در حین عبور از تونل بافتی است که در کف دست قرار دارد. علت این گیر بوجود آمدن یک برجستگی در تاندون است.
وقتی بیمار انگشت خود را خم و راست میکند تاندون باید از داخل غلاف و تونل بافتی که مانند حلقه ای دور تاندون را گرفته عبور کند.
وجود برجستگی در قسمتی از تاندون موجب میشود تا عبور آن از درون تونل با مشکل مواجه شده و در آن گیر کند.
در حین خم کردن انگشت چون قدرت عضلات خم کننده انگشت زیاد است این توده از درون تونل عبور میکند و انگشت خم میشود ولی در حین صاف کردن انگشت چون قدرت عضلات باز کننده انگشتان کمتر است ممکن است بیمار نتواند به راحتی انگشت را صاف کند.
علت ایجاد انگشت ماشه ای
در حالی که علل انگشت ماشه ای به خوبی شناخته نشده است، عوامل متعددی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این موارد عبارتند از:
- چنگ زدن مکرر : حرفه‌ها و سرگرمی‌هایی که شامل استفاده مکرر از دست و چنگ زدن طولانی مدت می‌باشد، خطر ابتلا به انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهد.
- جنسیت شما: انگشت ماشه ای در زنان شایع‌تر است.
- در ۴۰ یا ۵۰ سالگی خود هستید: انگشت ماشه ای در این گروه سنی رایج‌تر است.
- دچار آسیب قبلی شده اید: انگشت ماشه ای ممکن است پس از آسیب به پایه انگشت یا کف دست، محتمل‌تر باشد.
- دیابت: یک بیماری مادام العمر که موجب افزایش سطح قند خون در افراد میشود.
- آرتریت روماتوئید: یک وضعیت درازمدت ناشی از یک مشکل سیستم ایمنی بدن (سیستم دفاعی طبیعی بدن)، که باعث درد و خشکی در مفاصل شما میشود.
- نقرس: نوعی آرتروز که در آن کریستال‌های سدیم اورات در داخل و اطراف مفاصل ایجاد می‌شوند و باعث میشود که ملتهب (تورم) شوند.
- آمیلوئیدوز: بیماری که در آن پروتئین غیر طبیعی به نام آمیلوئید در اندام‌ها از جمله کبد تجمع می‌یابد.
- تیروئید کم کار: که در آن بدن شما هورمون‌های خاصی را به اندازه کافی تولید نمی‌کند.
- سندرم تونل کارپال: وضعیتی که بر روی اعصاب مچ دست شما تاثیر می‌گذارد و باعث درد و سوزش میشود.
- انقباض دوپویترن: بیماری که باعث میشود یک یا چند انگشت به سمت کف دست خم شوند.
- بیماری دکوروین: بیماری که بر تاندون‌های انگشت شست شما تاثیر می‌گذارد، و باعث درد در مچ دست میشود.
علائم انگشت ماشه ای
- احساس درد در پایین انگشت یا شست دست.
- وجود برآمدگی در اطراف انتهای انگشت و در نزدیکی کف دست.
- دردناک بودن خم و راست کردن انگشتان.
- قفل شدن انگشتان در هنگام خم شدن.
- التهاب و تورم انگشتان درگیر.
- شنیده شدن صدا از انگشتان هنگام خم و راست کردن آن ها.
- ناتوانی در راست کردن انگشتان ( بطوری که فرد باید از دست دیگر برای صاف کردن انگشتان استفاده کند ).
چه کسانی به انگشت ماشه ای مبتلا می‌شوند؟
کشاورزان، کارگران صنعتی و نوازندگان اغلب به بیماری انگشت ماشه ای مبتلا می‌شوند زیرا آنها انگشت و شست خود را خیلی زیاد حرکت می‌دهند.
حتی افراد سیگاری می‌توانند با استفاده مکرر از فندک مبتلا به شست ماشه ای شوند. انگشت ماشه‌ای در زنان نسبت به مردان بیشتر شایع است و اغلب در افراد با سن ۴۰ تا ۶۰ سال اتفاق می‌افتد.
تشخیص
پزشکان انگشت ماشه ای را با توجه به نتایح معاینه بالینی و پرسیدن چند سوال ساده درباره‌ی پرونده‌ی پزشکی بیمار تشخیص می‌دهند.
پزشک انگشت را حرکت می‌دهد و گوش می‌دهد که آیا انگشت هنگام حرکت دادن صدا می‌دهد یا خیر. همچنین قفل شدن انگشت در حالت خمیده وضخیم شدن و یا تورم غلاف تاندوننیز بررسی میشود.
به علاوه پزشک از بیمار می‌خواهد که دستش را باز و بسته کند. تشخیص انگشت ماشه‌ای معمولاً نیازی به رادیوگرافی یا دیگر آزمایش‌های تصویربرداری ندارد.
درمان انگشت ماشه ای
انگشت ماشه ای بیماری خطرناکی نیست، اما به شدت آزاردهنده و دردناک است. موارد خفیف انگشت ماشه‌ای بدون درمان و ظرف چند هفته بهبود می‌یابد. در این بخش با روش‌های درمان انگشت ماشه ای آشنا می‌شوید.
-
گذاشتن یخ روی انگشت
استفاده از کمپرس یخ درمان موثری برای تمام آسیب‌های جزئی عضلانی ـ اسکلتی، از جمله انگشت ماشه‌ای به شمار می‌آید.
برای انجام سرما درمانی کافی است که حوله‌ی نازکی را دور کیسه‌ی ژل منجمد بپیچید و آن را روی تاندون ملتهب بگذارید تا ورم و دردش کمتر شود؛
تاندون ملتهب معمولاً شبیه ندول یا برجستگی کوچکی است که در بخش پایینی انگشت یا روی کف دست حس میشود و نسبت به لمس حساس است.
یخ را هر یک ساعت یک بار به مدت ۱۵ ـ ۱۰ دقیقه روی انگشت دردناک بگذارید، زمانی که ورم و درد انگشت کمتر شد، دفعات سرمادرمانی را کاهش دهید.
همچنین اگر کمپرس یخ را با باند روی انگشت یا دست ببندید، این کار به کنترل التهاب کمک میکند، البته مراقب باشید که باند را محکم نبندید، چون محدود شدن جریان خون آسیب بیشتری به انگشت می‌زند.
-
تهیه آتل برای انگشت ماشه ای
ممکن است پزشک توصیه کند که انگشت را شب‌ها با آتل ببندید تا انگشت دردناک هنگام خوابیدن صاف و کشیده بماند. آتل معمولاً باید حدود ۶ هفته بسته شود.
بستن آتل از جمع شدن انگشت هنگام خوابیدن و در نتیجه تشدید شدن عارضه‌ی انگشت ماشه ای جلوگیری میکند. آتل را در طول روز چند بار باز کنید و دست را با احتیاط ماساژ بدهید یا حرکات کششی انگشت را انجام دهید.
البته می‌توانید آتل را سفارش ندهید و آتل آلومینیومی انگشت را به صورت آماده از داروخانه تهیه کنید و آن را با چسب پزشکی ضدآب به انگشت بچسبانید.
-
مصرف داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب بدون نسخه
داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) داروهای متداولی هستند که می‌توانید آنها را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید.
این داروها، از قبیل مسکن‌های پرمصرف ایبوپروفن و سدیم ناپروکسین، درد خفیف، ورم و التهاب را از بین می‌برند.
برای عارضه‌ای التهابی مانند انگشت ماشه‌ای، داروهای NSAIDs بهترین انتخاب برای خط اول درمان به شمار می‌آیند که درد را به سرعت تسکین می‌دهند و علائم آزاردهنده را کاهش می‌دهند.
البته داروهای NSAIDs داروهای نسبتاً ملایمی هستند و به درمان عارضه‌های وخیم انگشت ماشه‌ای کمکی نمی‌کنند.
افزایش دوز مصرف داروهای غیراستروئیدی کاملاً اشتباه است، چون اوردوز NSAIDs به کبد و کلیه‌ها آسیب می‌زند.
چنانچه عارضه‌ی انگشت ماشه ای مزمن شود، نباید صرفاً به مصرف این داروها تکیه کنید و مصرف آنها را ادامه دهید، چون مصرف درازمدت داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب خطر ابتلا به زخم‌های گوارشی را افزایش می‌دهد.
چنانچه سابقه زخم معده دارید، قبل از مصرف این داروها با پزشک معالجتان مشورت کنید.
-
تزریق کورتیزون
تزریق استروئید (کورتیزون) در غلاف تاندون متداول‌ترین درمان انگشت ماشه ای محسوب میشود. کورتیزون غالباً ورم را به حدی کاهش می‌دهد که بازیابی مکانیک انگشت ممکن شود.
یک بار تزریق کورتیزون معمولاً مشکل انگشت ماشه ای را، حداقل به طور موقتی کاهش می‌دهد. احتمال ماندگار بودن نتیجه‌ی تزریق کورتون نزدیک ۵۰ درصد است.
به همین دلیل بسیاری از بیماران تصمیم می‌گیرند که درمان تریگر فینگر را با تزریق کورتون شروع کنند. ممکن است تزریق کورتیزون درمانی قطعی برای انگشت ماشه‌ای نباشد، اما درد بسیاری از بیماران را تسکین می‌دهد.
عوارض جانبی تزریق کورتیزون عموماً جزئی است، هر چند برخی بیماران با عوارض جدی مواجه می‌شوند. به همین دلیل برخی پزشکان و بیماران ترجیح می‌دهند که از تزریق کورتیزون صرف نظر کنند و جراحی را که درمانی قطعی‌تر است، انجام دهند.
-
جراحی
جراحی انگشت ماشه ای عملی سرپایی است که می‌توان آن را تحت بی‌حسی موضعی یا بلوک عصب منطقه‌ای انجام داد. جراح برش کوچکی، کوچکتر از دو سانتیمتر را روی پوست ایجاد میکند و بخش سفت غلاف تاندون را آزاد میکند.
در نتیجه تاندون می‌تواند آزادانه و بدون گیر کردن بلغزد و حرکت کند. از بیماران خواسته میشود که انگشت را بعد از آزاد کردن انگشت ماشه‌ای حرکت بدهند تا بافت همبند جای زخم بعد از جراحی تشکیل نشود.
البته به بیماران توصیه میشود که تا چند هفته فشار روی زخم در حال التیام وارد نکنند. انتظار می‌رود که انگشت بعد از جراحی کاملاً بهبود یابد. جراحی انگشت ماشه‌ای کاملاً ایمن است، هرچند احتمال بروز عوارض بعد از عمل وجود دارد.
شایع‌ترین عارضه بعد از جراحی انگشت ماشه‌ای این است که بیماری به دلیل آزاد نشدن کامل غلاف تاندون، عود میکند.
عفونت، خشکی و آسیب دیدن انگشت از دیگر عوارض احتمالی جراحی انگشت ماشه‌ای به شمار می‌آید. البته احتمال بروز این عوارض کم است و نرخ موفقیت جراحی بسیار بالا است.
فیزیوتراپی چگونه می تواند به انگشت ماشه ای کمک کند؟
یک فیزیوتراپ با تجربه ی درمان آسیب های دست، می تواند یک آتل مخصوص برای فرد بسازد تا میزان خم شدگی انگشت را محدود کند.
این کار، مانع از گیر کردن یا قفل شدن تاندون می شود و بنابراین جلوی تحریک را می گیرد.
این آتل، کوچک و با حداقل تداخل خواهد بود. طرح های بسیاری وجود دارد که بر اساس شغل و فعالیت های دست در طول روز، مناسب هر فرد خواهد بود.
اغلب افراد قادر خواهند بود هم زمان با استفاده از آتل، با حداقل تداخل به فعالیت های طبیعی خود بپردازند.
لازم است این آتل، به صورت تمام وقت به مدت ۴-۱۰ هفته تا زمان بهبود قفل شدگی استفاده شود.
فیزیوتراپ، فرد را راهنمایی خواهد کرد که چه زمانی می تواند آتل را خارج کند.
سایر تکنیک های فیزیوتراپی که می تواند مفید باشد، شامل ماساژ، کشش و تمرینات حرکتی تاندون، به منظور افزایش سرعت بهبودی است، اگرچه نقطه اتکای درمان، آتل است.
درمان انگشت ماشه ای با ورزش
۱. بلند کردن انگشت
به نظر می رسد یکی از عواملی که باعث ایجاد مشکل انگشت ماشه ای می شود، خم کردن بیش از اندازه و باز و بسته کردن مکرر انگشتان است.
این خم کردن زیاد انگشت ها ممکن است در حین کار انجام شود، یا اینکه صرفاً در حین انجام فعالیت های تفریحی (مانند بازی تنیس یا رانندگی و …) باشد.
یکی از ورزش هایی که می تواند به بهبود وضعیت انگشت ماشه ای کمک و تاندون ها را تقویت نماید، بلند کردن انگشت است. به این صورت که باید کف دست را روی زمین یا یک سطح صاف بگذارید.
حالا هر انگشت را به تنهایی بلند کنید. البته در بلند کردن انگشتی که دچار مشکل شده است باید تمرکز و دقت بیشتری داشته باشید.
باید خیلی آرام هر انگشت را بلند کنید، چند ثانیه در همان حالت نگه دارید و بعد پایین بیاورید و استراحت بدهید؛ سپس تمرین را برای انگشت بعدی آغاز کنید.
۲. کشیدن انگشت به کمک کش
یکی دیگر از ورزش هایی که به باز شدن انگشت ها کمک می کند این است که انگشت ها را در حالتی که تحت فشار هستند، باز کنید.
برای این کار اول انگشت ها را به سمت داخل جمع کنید طوری که هر کدام از انگشت ها صاف باشند و فقط از بند اول خم شوند. بعد یک کش دور آن ها بیندازید. حالا دستتان را در حالی که باید فشار کش را خنثی کند، باز و بسته کنید.
۳. کشش یک انگشت به کمک شست
در این تمرین شما باید انگشتی که دچار مشکل شده است را به کمک انگشت شست خود تقویت کنید. اول انگشت آسیب دیده را با شست خود بگیرید.
موقعیت انگشت ها در این حالت به شکل یک دایره در می آید. این حالت را به مدت ۵ ثانیه نگه دارید و سپس انگشت را به حالت اول و معمولی برگردانید. این کار را ۱۰ بار تکرار کنید.
۴. فشار دادن توپ تنیس
با استفاده از یک توپ تنیس (یا همان هفت سنگ) می شود به بهبود مشکل انگشت ماشه ای کمک کرد.
فقط کافی است توپ تنیس را کف دستتان بگیرید و حدود ۵ ثانیه با انگشت ها فشار دهید و بعد رها کنید. همین کار را در روز ۵ تا ۱۰ بار انجام دهید.
۵. باز کردن دست
این ورزش باعث تقویت عضلات دور کننده انگشت ها از یکدیگر می شود و علاوه بر تقویت این دسته از عضلات، به بهبود مشکل انگشت ماشه ای هم کمک می کند.
این تمرین به سادگی انجام می شود. اول دست را کامل باز کنید و انگشت ها را هم کاملاً از هم فاصله دهید. بعد انگشت ها را جمع کرده و دستتان را مشت کنید. حالا همین حرکت را چند بار تکرار کنید.
۶. بستن چند مرحله ای دست
این حرکت کمی پیچیده تر از ورزشهای قبل و البته ترکیبی است. اول دست را کامل باز کنید و انگشت ها را صاف و باز نگه دارید. حالا فقط انگشت ها را از بند اول و دوم جمع کنید.
یعنی انگشت ها به کف دست نمیرسند و فقط حالت حلقه شده پیدا می کنند. حالا انگشت ها را باز کنید تا به حالت اول خود بازگردند.
مجداً انگشت ها را خم کنید ولی این بار انگشت ها را طوری خم کنید که در نهایت دستتان مشت شود.
بعد دست را باز کنید و دوباره خم کنید. خم کردن برای بار سوم به صورتی باید انجام شود که بند اول انگشت خم نشود و سر انگشت ها به انتهای کف دست و نزدیک به مچ برسد.
این ورزش یکی از مفید ترین و مؤثرترین تمرین هایی است که می توانید برای کاهش درد و بهبود وضعیت انگشت ماشه ای انجام دهید.
۷. باز کردن انگشت ها از یکدیگر
آخرین ورزشی است که در این مطلب برای بهبود وضعیت انگشت ماشه ای معرفی می کنیم، باز کردن انگشت ها از یکدیگر است. در این تمرین شما باید با انگشت آسیب دیده و انگشت کناری آن کار کنید و آنها را از هم باز کنید.
اول دو انگشت را به طور کامل باز کنید و صاف نگه دارید. بعد به کمک دست دیگر این دو انگشت را از هم باز کنید تا شکل V تشکیل دهند.
انگشت شست و اشاره دست دیگر را بین دو انگشتی که از هم باز کرده اید بگذارید و سعی کنید با ایجاد فشار این دو انگشت (انگشت آسیب دیده و انگشت کناری آن) را از هم بیشتر فاصله دهید تا تحت کشش قرار بگیرند.
مقدار فشار فقط باید به اندازه ای باشد که احساس کنید دو انگشت تان تحت کشش هستند. مراقب باشید که بیش از حد به آنها فشار نیاورید چون ممکن است در اثر کشش بیش از حد آسیب ببینند. این حرکت را ۵ بار تکرار کنید.
به غیر از ورزش هایی که اینجا معرفی کردیم، از ماساژ خود مفاصل و نواحی اطراف مفاصلی که دچار مشکل شده اند نیز می توان استفاده کرد.
ماساژ دادن در واقع از طریق افزایش جریان گردش خون در اطراف انگشت باعث کاهش التهاب و در نتیجه کاهش درد می شود. می توانید روزانه چند دقیقه قبل و بعد از ورزش هایی که معرفی کردیم، انگشت تان را ماساژ دهید.